Discriminatie huurmarkt

Mensenrechten Discriminatie huurmarkt

Bij zoeken naar huurwoning wordt 36% van de rolstoelgebruikers in Antwerpen gediscrimineerd, wijst nieuw onderzoek met praktijktesten uit. "Kan toch niet dat dit onbestraft blijft?"

Vandaag 10 december is het Internationale Dag voor de Mensenrechten. Wie mensenrechten wil verdedigen, moet discriminatie bestrijden, stelt GRIP.  Dat klinkt logisch. Discriminatie is immers wettelijk strafbaar. En nodig. Want discriminatie blijft zeer wijdverspreid. Onder meer bij het zoeken naar een huurwoning discrimineren makelaars systematisch. Dit wordt nu nogmaals aangetoond met een onderzoek, deze keer in Antwerpen.

Handicap jammer genoeg bovenaan in de cijfers

Opvallend is onder meer de hoge nettodiscriminatiegraad (36%) bij rolstoelgebruikers. Dit betekent dat in 36% van de gevallen een rolstoelgebruiker niet wordt uitgenodigd voor een plaatsbezoek, maar een persoon zonder fysieke handicap wel (rekening houdend met een toevallige ongelijke behandeling). 

Onderzoekers Pieter-Paul Verhaeghe, Billie Martiniello en Abel Ghekière van de Vakgroep Sociologie van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) hebben het begrip redelijke aanpassingen ingebracht in de methodologie. In het onderzoek wordt dit uitgelegd (p.22):

"Discriminatie op basis van fysieke handicap werd gemeten aan de hand van 282 correspondentietesten waarbij de testpersoon een rolstoelgebruiker was en vroeg of het mogelijk was om - indien nodig - op eigen kosten “redelijke aanpassingen” aan de woning te maken. In het bericht naar de makelaar werden ook een aantal mogelijke aanpassingen als voorbeeld gesuggereerd, zoals het installeren van een traplift, het verbreden van een deur of het verlagen van schakelaars. Een redelijke aanpassing is een juridisch concept dat zowel in de federale als Vlaamse antidiscriminatiewetgeving is verankerd. Unia omschrijft een redelijke aanpassing als “een concrete maatregel die de negatieve invloed van een onaangepaste omgeving op de deelname aan het maatschappelijke leven voor een persoon met een handicap zoveel mogelijk neutraliseert. Op zich mag een vastgoedmakelaar een vraag om redelijke aanpassing niet weigeren, zolang deze vraag ‘redelijk’ is. Om de vraag voor redelijke aanpassingen zo redelijk mogelijk te maken, hebben we enkel correspondentietesten uitgevoerd bij huurwoningen op het gelijkvloers of in gebouwen waar er een lift aanwezig is. Voor deze twee criteria baseerden we ons op de omschrijving van de huurwoning in de huuradvertentie op Immoweb of Zimmo." 

Uit de analyses bleek dat makelaars deze redelijke aanpassingen vaak niet zien zitten. “Soms waren er goede praktische redenen voor een dergelijke weigering, maar vaak ging het ook om onwetendheid over deze redelijke aanpassingen of over het gratuit weigeren er van zonder motivatie”, verduidelijkt professor Pieter-Paul Verhaeghe in zijn eigen communicatie over de resultaten. 

De onderzoekers hebben de verschillende reacties van de immokantoren op de vraag naar redelijke aanpassingen van naderbij bekeken en verdeeld in vijf soorten reacties. Je kan die reacties bekijken op p.24 en p.25 van het onderzoek. 

Lees het onderzoek van 3 december 2020 Discriminatie door makelaars op de huurwoningmarkt van Antwerpen

Reactie gelijkekansenorganisaties: praktijktesten ook inzetten bij bestrijden van discriminatie

Onze overheden willen wel werken aan sensibilisering, dus mensen op de hoogte brengen dat discriminatie niet mag. Voor bestraffen deinst men echter terug. Praktijktesten mogen wel ingezet worden om een probleem nog eens in kaart te brengen, maar niet als instrument om de wetgevng te handhaven. Dit klopt niet. Je kan niet de mensenrechten verdedigen en laks blijven ten aanzien van discriminatie. GRIP roept dus nogmaals op om praktijktesten ook in te zetten om discriminatie te bestraffen. 

GRIP is niet de enige middenveldorganisatie die hiervoor al jaren pleit. Ook andere organisaties die werken aan mensenrechten en gelijke kansen beargumenteren dit al jaren. In het Platform Praktijktesten Nu werken we samen om expertise en krachten te bundelen.

Vanuit het Platform werd een persbericht verspreid naar aanleiding van het onderzoek. Lees het persbericht van Platform Praktijktesten Nu over het onderzoek naar discriminatie op de huurmarkt in Antwerpen.

Op de website vind je ook de voorgaande persberichten. Er is al heel wat politiek debat geweest het afgelopen jaar over praktijktesten.

Volledig standpunt GRIP over praktijktesten discriminatie

De invoering van praktijktesten ter bestrijding van discriminatie is 1 van de 10 speerpunten van GRIP voor een inclusief woonbeleid. Hieronder lees je het standpunt van GRIP. Je kan het ook terugvinden op pagina 32 van onze standpuntnota Inclusief Woonbeleid

"Hoofdstuk 6. Discriminatie en ongelijke behandeling tegengaan

6.1. Praktijktesten discriminatie invoeren

Er blijft discriminatie spelen ten aanzien van personen met een handicap die een woning zoeken om te huren, zowel op basis van handicap als op basis van bron van inkomsten (wanneer de persoon leeft van een tegemoetkoming / uitkering). 

Er is nochtans een goede wetgeving die discriminatie verbiedt en sanctioneert. Eén van de redenen dat de anti-moeilijk toegepast wordt, is dat overheidsinspecties geen instrumenten zoals praktijktesten mogen inzetten. De overheidsinspecties hebben een regelgevend kader nodig voor controle en handhaving van de antidiscriminatiewetgeving: een kader dat hen toelaat om praktijktesten in te zetten op de woonmarkt.

Momenteel wordt er enkel ingezet op sensibilisatie van de private verhuurders en immobiliënkantoren; uit onderzoek met praktijktesten blijkt dat er discriminatie blijft. Een totaalaanpak van sensibilisering, controle en sanctionering is nodig om de wetgeving te handhaven. Zonder controle en sanctionering blijft wetgeving een lege doos.

Samen met de andere organisaties van het Platform Praktijktesten Nu pleit GRIP voor het gebruik van praktijktesten en mystery calling/shopping in de strijd tegen discriminatie op de woonmarkt: op alle bestuursniveaus moeten er regelgevende kaders voor overheidsinspecties komen om systematisch praktijktesten uit te voeren."

Gerelateerde artikels

Wonen VN-Verdrag "Meer toegankelijke woningen? Er zijn duidelijke wettelijke regels nodig" "Meer toegankelijke woningen? Er zijn duidelijke wettelijke regels nodig" Woordvoerder Reinhart Niesten legt uit welk advies de Vlaamse Adviesraad NOOZO gaf aan de Vlaamse Regering. 19 okt 2023 / Katrijn Ruts Toegankelijkheid Inkomen Mensenrechten Wonen Effect wooncrisis op mensen met een handicap Effect wooncrisis op mensen met een handicap Met prof. Pascal De Decker brengen we op Sociaal.Net alarmerende cijfers, knelpunten maar ook oplossingen. 09 jun 2023 / Katrijn Ruts Gelijke kansenbeleid Wonen Onmogelijke droom of toekomstige realiteit? Onmogelijke droom of toekomstige realiteit? Razend interessant en inspirerend...over de zoektocht naar onafhankelijk leven en wonen van Sofie 16 feb 2023 / Katrijn Ruts Inkomen Mensenrechten Wonen Cijfers tonen belang voor personen met een handicap van betaalbaar wonen Cijfers tonen belang voor personen met een handicap van betaalbaar wonen De Handicapmonitor van Statistiek Vlaanderen geeft diepe kloof aan tussen personen met en zonder handicap. 23 dec 2022 / Katrijn Ruts Inkomen Mensenrechten Wonen Veranderingen in het woonlandschap Veranderingen in het woonlandschap In dit artikel vind je informatie over wat sociale verhuurkantoren zijn en een paar reflecties van GRIP op de actualiteit. 28 jul 2022 / Katrijn Ruts Wonen Afsluiter interviewreeks wonen 2021 Afsluiter interviewreeks wonen 2021 In 2021 kon je op onze website 7 interviews lezen over het recht op wonen. Die reeks ronden we nu af met een terugblik en een laatste gesprek. 25 jan 2022 Wonen "Met een handicap kan je ook zelfstandig wonen" "Met een handicap kan je ook zelfstandig wonen" Paul Pasteels vertelt waarom het zo belangrijk is om een eigen woonplek te hebben waarin hij zelf zijn leven kan leven. 08 dec 2021 / Lynn Formesyn Wonen Sofie's zoektocht: "Hoe wordt mijn woondroom werkelijkheid?" Sofie's zoektocht: "Hoe wordt mijn woondroom werkelijkheid?" Sofie De Schryver onderzoekt, als jonge dertiger met een hoge ondersteuningsnood, hoe ze haar woondroom kan verwezenlijken. 03 dec 2021 / Lynn Formesyn Wonen Hoe verlagen we de drempels naar inclusief wonen? Hoe verlagen we de drempels naar inclusief wonen? Welke oplossingen zien Joy Verstichele (Vlaams Huurdersplatform) en Hugo Beersmans (De Woonzaak) voor de wooncrisis die ook mensen met een handicap treft? 25 nov 2021 / Lynn Formesyn Wonen In gesprek met minister Matthias Diependaele over een inclusief woonbeleid In gesprek met minister Matthias Diependaele over een inclusief woonbeleid Hoe kijkt onze Vlaamse minister van Wonen naar de situatie van personen met een handicap op de woonmarkt? 10 nov 2021 / Lynn Formesyn Wonen "Bergen wilskracht nodig om zelfstandig te wonen" "Bergen wilskracht nodig om zelfstandig te wonen" In deze interviewreeks brengen we de knelpunten in kaart van het woonbeleid voor personen met een handicap. Dat het recht op wonen niet zomaar verworven blijkt, ervaart ook Tim Agterbos. 16 sep 2021 / Lynn Formesyn Toegankelijkheid Wonen Over drempels op de woonmarkt voor personen met een handicap Over drempels op de woonmarkt voor personen met een handicap Waar zitten de handicaps in ons huidig woonbeleid? GRIP sprak erover met Koen Hermans. 04 mei 2021 / Lynn Formesyn Wonen De woelige weg naar zelfstandig wonen De woelige weg naar zelfstandig wonen GRIP-collega Ans Janssens (27) getuigt over hoe woelig de weg naar een eigen woonst verloopt, ook al vindt ze zichzelf nog behoren tot de gelukzakken. 07 apr 2021 / Lynn Formesyn Recht op wonen in 't kort Recht op wonen in 't kort Wat is het recht op wonen? Hoe is het gesteld in ons land? Hoe kan het beter? Lees erover in onze korte tekst in eenvoudigere taal! 17 jan 2021 / Katrijn Ruts Daarom steunt GRIP de Woonzaak Daarom steunt GRIP de Woonzaak Met de Woonzaak werken diverse organisaties samen om de wooncrisis te stoppen. Ook GRIP heeft zich aangesloten. 16 jan 2021 / Katrijn Ruts Zullen personen met een handicap na corona zelf kunnen kiezen waar ze wonen? Zullen personen met een handicap na corona zelf kunnen kiezen waar ze wonen? Dit opiniestuk op knack.be pleit voor een beleid dat een leven in de maatschappij ten volle ondersteunt. Het kwam tot stand in samenwerking  met mensen uit het Netwerk Ondersteuningsbeleid van GRIP. 15 jun 2020 / Katrijn Ruts Wonen Word vrijwilliger in het Netwerk Wonen Word vrijwilliger in het Netwerk Wonen 05 mrt 2020 / Marie Aeles Standpuntnota 'Een inclusief woonbeleid' Standpuntnota 'Een inclusief woonbeleid' In Vlaanderen wordt niet aan het recht op wonen voldaan. Lees de visie en voorstellen van GRIP voor beleidsmakers. 31 jan 2020 / Katrijn Ruts Wonen Wonen: dromen, drempels en hefbomen Wonen: dromen, drempels en hefbomen Iedereen heeft recht op een eigen woonplek midden in de maatschappij. Jan en Léticia, Guny, Dominiek, Geert, Thomas en Katy vertellen hun ervaring met het realiseren van hun woondroom. Inspirerende ge ... 06 mrt 2018 / Katrijn Ruts Wonen Een huis, een thuis, maar geen tehuis Een huis, een thuis, maar geen tehuis In onze nieuwste publicatie #inclusie#wonen laten we 5 mensen aan het woord. Zij vertellen hoe ze inclusief wonen waarmaken in de praktijk. 11 dec 2017 / Katrijn Ruts Wonen Nog veel werk voor het woonbeleid Nog veel werk voor het woonbeleid Dat is de algemene conclusie van het debat over Wonen van GRIP op 22 april. Dit was een activiteit op de REVA-beurs in Flanders Expo. Beleidsmakers, experten en ervaringsdeskundigen bespraken hoe pers ... 30 apr 2017 / Katrijn Ruts
Verberg submenu