België hinkt op twee benen

De logica is nog altijd zoek

België hinkt op twee benen. Aan de ene kant het discours: iedereen activeren en kansen op werk verhogen voor personen met een handicap. Aan de andere kant de realiteit: integratietegemoetkoming (voor handicapkosten) afpakken vanaf een bepaald inkomen.

De logica is zoek. Het is niet omdat je werkt dat je handicapkosten verdwijnen. Je blijft die integratietegemoetkoming nodig hebben! De regelgeving loopt nog altijd achter.

Lies Vanpeperstraete illustreerde dit heel treffend met een persoonlijke getuigenis in een open brief aan minister Karine Lalieux, bevoegd voor personen met een handicap in de federale regering. Lies publiceerde haar open brief op De Wereld Morgen. 

We geven haar tekst hieronder integraal weer. GRIP staat ten volle achter de inhoud en dringt er bij de minister maar ook bij haar coalitiepartners op aan om dit zo snel mogelijk ter harte te nemen. De integratietegemoetkoming moet los staan van het inkomen dat je verdient.

Met een aanpassing van deze regelgeving kan men meer dan twee vliegen in een klap slaan:

• men creëert meer gelijke kansen op werk volgens eigen kunnen,
• men werkt de onbedoelde discriminatie van alleenstaanden ten opzichte van mensen met een partner weg,
• men werkt de onbedoelde discriminatie van personen met een handicap ten opzichte van collega's weg
• men helpt mensen om weg te geraken van de armoedegrens,
• men verkleint het glazen plafond bij personen met een handicap.
• men zorgt dat algemene principes en rechten van de arbeidswetgeving zoals recht op anciënniteit ook voor personen met een handicap gelden
• men vermijdt toepassingen van stelsels zoals verlof zonder wedde waarvoor die niet bedoeld zijn

Open brief van Lies Vanpeperstraete aan minister Karine Lalieux

Lees hieronder of rechtstreeks op De Wereld Morgen 

‘Waarom hebben personen met een beperking op de arbeidsmarkt niet het recht een volwaardig loon te verwerven?'

Lies Vanpeperstraete schreef een open brief aan minister Karine Lalieux, bevoegd voor personen met een handicap, die deze week haar Federaal Actieplan Handicap toelicht in het parlement. “Ik zie me verplicht elk jaar meer verlof zonder wedde te nemen. Anders verlies ik mijn integratietegemoetkoming. Die heb ik broodnodig voor mijn handicapkosten. Ik ben niet de enige persoon met een handicap die hierdoor minder kansen krijgt om te werken en te worden verloond naar werk. Waarom lukt het de politiek niet om dit op te lossen?”

Beste minister Lalieux,

Van jongs af aan heb ik van mijn ouders geleerd dat ik omwille van mijn motorische beperking toch een gelijkwaardige persoon ben, die volwaardig kan deelnemen aan de maatschappij. Ik ging vanaf mijn 12de naar een ‘gewone’ school, daarna kreeg ik van mijn ouders de kans om te studeren aan de UGent. Studeren en erna gaan werken was/is voor mij een zeer bewuste keuze. Als gelijkwaardig persoon vind ik het mijn plicht om ook mijn steentje bij te dragen aan onze samenleving. Ik heb wat langer over mijn studies zoals master in de pedagogiek gedaan, omdat het schrijven en lezen veel trager was, maar deze studies heb ik met onderscheiding volbracht. Tot dan toe, was ik wel degelijk een evenwaardige persoon die volwaardig kon participeren, net als mijn medestudenten.

Het gevoel van een gelijkwaardig persoon te zijn heb ik kunnen volhouden totdat ik ben begonnen met zoeken naar werk. Opeens werd ik, willen of niet, heel erg geconfronteerd met het feit dat ik minder kansen op de arbeidsmarkt kreeg. Ik werd gereduceerd tot een persoon met gebreken in plaats van een persoon met kwaliteiten. Ik slaagde er niet in om werkgevers door mijn beperking te laten kijken. Tot ik op een dag, na 2 jaar intensief zoeken naar werk, de juiste persoon gevonden had, die me aan een baan geholpen heeft aan de Plantijn hogeschool. Na 3 jaar heb ik via een andere kennis de overstap kunnen maken naar de Arteveldhogeschool in Gent, de stad waar ik woon.

Op de werkvloer werd en word ik terug bekeken als een gelijkwaardige persoon, ware het niet dat ik elk jaar meer en meer verlof zonder wedde moet nemen om mijn integratietegemoetkoming en de daarbij horende sociale voordelen niet kwijt te spelen. Zowel mijn integratietegemoetkoming als de daarbij horende sociale voordelen heb ik broodnodig om mijn handicap-specifieke kosten te kunnen betalen. Zonder dit is het leven echt onbetaalbaar.

Aangezien ik elk jaar meer en meer verlof zonder wedde moet nemen, is het duidelijk dat de gelijkwaardigheid waarmee ik opgroeide niet meer telt. Als persoon met een beperking heb je geen recht om je inkomen per jaar te laten stijgen, wel integendeel. Het plafond dat je maar mag verdienen, blijft ieder jaar ongeveer gelijk. Als je geluk hebt, dan stijgt dit een beetje met de index. Weliswaar wordt dit leven in onze maatschappij steeds duurder. Dus met het plafond dat nu gehanteerd wordt en het steeds duurder worden van de maatschappij, vermindert mijn koopkracht zienderogen jaar per jaar.

Toen in juni 2019 in de media kwam dat minister Demir de inkomensgrens voor de intergratietegemoetkoming zou verhogen, sprong ik een gat in de lucht. Ik zou kunnen verloond worden naar mijn werk en deskundigheid. Maar niets was minder waar. Het gold enkel voor de partners van samenwonenden, en dus niet voor alleenstaanden. De teleurstelling was zo groot, dat het onrecht dat velen door deze maatregel wordt aangedaan me niet meer heeft losgelaten.

Ik voel me hierdoor dagelijks dubbel gediscrimineerd. Enerzijds omwille van het feit dat ik, en mensen in mijn situatie, niet het recht hebben op de verloning die ze kunnen verwerven uit arbeid, terwijl dit voor de modale werknemer geen probleem is. Anderzijds voel ik me gediscrimineerd ten opzichte van samenwonenden. Ik heb namelijk niet zelf gekozen om geen partner te hebben. Het vinden van een partner is niet zo evident voor een persoon met een beperking.

Samen met GRIP vzw, een burgerrechtenorganisatie van personen met een handicap, trok ik in december 2019 naar minister Muylle, die erkende dat er duidelijk iets schort aan deze regelgeving. Dit probleem zou worden voorgelegd op de federale onderhandelingen. Het kwam ook op de voorpagina van De Standaard op 3 december 2019, naar aanleiding van de voorstelling van het Boek Armoede en Handicap in België.

Nu zijn we anderhalf jaar verder en de realiteit zegt me dat er nog niets is veranderd aan de situatie van werkwillige mensen met een beperking. Oké, bij het vrijstellingsbedrag voor de toekenning van de integratietegemoetkoming wordt geen rekening meer gehouden met de inkomensgrens van partners van personen met een beperking. Dat is een stap verder vooruit, maar het probleem blijft dat voor de persoon met een handicap zelf nog altijd een inkomensgrens wordt gehanteerd. Het is geen oplossing voor de dubbele discriminatie van de werkwillige persoon met een beperking. Het is de partner, wiens inkomen niet meetelt, terwijl de persoon met een beperking zelf zich nog moet houden aan een inkomensgrens.

Mijn punt blijft nog steeds, waarom kiezen we als samenleving niet voor een maatregel waar personen met een beperking het recht hebben om een volwaardig loon te kunnen verwerven, waardoor ze minder afhankelijk van derden kunnen worden. Waarom moet ik ieder jaar meer en meer verlof zonder wedde nemen? Wat doet dit met mijn eigenwaarde? Welk signaal geef je hierdoor aan werkgevers die personen met een beperking in dienst hebben? Is het niet absurd dat onze sociale zekerheid zo ook inkomsten misloopt? Waarom heeft de maatschappij zoveel geld uitgegeven om me hoog op te leiden en waarom mag ik dit niet optimaal inzetten? Is dit niet ridicuul? Ik snap al jaren de logica hierachter niet.

Ik heb hier al met heel veel mensen over gepraat en de grote meerderheid ziet de discriminatie en de onrechtvaardigheid van deze situatie in. Er maakten zelfs twee personen de link met kinderbijslag. In België krijgt ieder gezin kindergeld, ongeacht hoeveel ze verdienen. De gelijklopende redenering erachter is dat kinderen een meerkost zijn voor het gezin, waarbij logischerwijze een deel bekostigd wordt door de maatschappij. Waarom gaat deze vlieger niet op voor mensen met een beperking die een meerkost hebben door hun beperking? Ik ben niet de enige in deze situatie …

Het lijkt me evident dat er met de huidige regering meer mogelijk is om hier iets aan te doen. Maar dit punt lijkt volkomen ondergesneeuwd. Dat frustreert mij enorm. Kijk, vanaf deze maand (augustus) zie ik mijn loon terug met 15 procent dalen tot december, terwijl mijn kosten niet mee dalen. Integendeel! Naast het financiële aspect speelt voor mij ook het emotionele aspect mee. Ik ben iemand die gepassioneerd werkt. Nu werk ik tot december maar 30 procent en ik panikeer hoe ik mijn weken zinvol zal invullen. Ik ben geen persoon die heel de dag in mijn luie zetel kan zitten en kan wachten hoe het leven aan mij verglijdt. Ik ben juist iemand die actief wil zijn en mijn steentje wil bijdragen aan de maatschappij zoals vele anderen.

Deze brief schrijf ik u dan ook niet alleen voor mijzelf. Ik wil ook voor anderen iets betekenen. Ik hoop dat mijn brief u de urgentie doet inzien om deze discriminatie de wereld uit te helpen. Ik heb goede hoop, want ik denk dat u aan politiek doet vanuit de oprechte ambitie om onrecht te bestrijden. Ik denk dat wij eenzelfde drijfveer hebben om de mensenrechten beter te verankeren. Ik hoop dat we tijdens deze legislatuur eindelijk nog een stap vooruit kunnen zetten, zodat ik, maar ook vele andere personen met een handicap, meer kansen krijgen om te werken volgens onze mogelijkheden én ook naar onze capaciteiten verloond kunnen worden.

Ik hoop dat u deze brief met oprechte aandacht hebt gelezen en er mee aan de slag gaat. Ik sta klaar voor u om hierover een gesprek te hebben.

Met vriendelijke groeten

Lies Vanpeperstraete