Alarm kinderrechten / PAB !

Kinderen die persoonlijke assistentie nodig hebben thuis, voor vervoer, bij vrije tijd, op school staan jarenlang op de wachtlijst voor PAB. Tot zelfs 15 jaar. De problematiek sleept al jaren aan. We hebben dit op verschillende manieren al aangekaart en oplossingen voorgesteld, maar we stoten op dovemansoren. Nochtans is dit een enorme schandvlek voor Vlaanderen en is er geld om de wachttijd naar beneden te halen.

Daarom houden we op 24 april om 18u een crisisvergadering met al wie samen wil nadenken wat we toch nog kunnen doen om aandacht hiervoor op te eisen.

Verloop van de vergadering:

• kennismaking
• stand van zaken problematiek
• bespreking ‘wat kunnen we doen?!’

Laat aub weten dat je komt via mail aan katrijn@gripvzw.be . We voorzien een broodje.

Meer informatie

Wat is het probleem?

De cijfers tonen duidelijk de ongelijke kansen voor gezinnen die kiezen voor inclusie. De gemiddelde wachttijd voor PAB is 5 jaar. Die voor een internaat slechts 1 jaar.

Dat komt omdat er heel veel capaciteit / plaatsen / geld vasthangt aan de (semi-)internaten (momenteel heet dat multifunctioneel centrum).

• Dat is jarenlang opgebouwd. Vlaanderen heeft immers decennialang geïnvesteerd in extra plaatsen internaat en semi-internaat. Die dienden onder meer ook om schoolgaan in het buitengewoon onderwijs te ondersteunen.
• Dit terwijl je voor PAB afhangt van extra middelen die de regering vrijmaakt een keer per jaar.
• Maar die extra middelen volstaan niet om het aantal kinderen op de wachtlijst naar beneden te halen.
• Bovendien zien we dat er veel gezinnen die kiezen voor inclusie niet prioritair gevonden worden door de Prioriteitencommissie.
• Zij worden vaak geacht een te sterk netwerk te hebben. Wie echter de checklisten van deze mensen leest merkt dat het stuk voor stuk situaties zijn waarin assistentie dringend nodig is.
• In de commissie zitten ook vertegenwoordigers van de multifunctionele centra zelf. Zij zijn dus rechter en partij tegelijk.
• Ten slotte hebben we signalen dat er steeds meer PAB-aanvragen eigenlijk vragen naar een voorziening zijn. De voorziening raadt aan mensen aan een PAB te vragen om daarmee extra hulp in de voorziening in te kopen (wat perfect mogelijk is met een PAB)

Op de PAB-wachtlijst staan jongeren die al 15 jaar wachten.

• Door het gebrek aan ondersteuning worden ouders gedwongen zelf hun kind te ondersteunen, hun job op te geven (meestal de moeder), krijgen zij te kampen met burnouts, kunnen ze onvoldoende voor de andere kinderen in het gezin zorgen en komen de relaties in het gezin sterk onder druk te staan.
• Bij hoge nood in het gezin is de enige werkelijke mogelijkheid op hulp een aanvraag doen voor een plaats in een instelling.
• Tezelfdertijd worden er (ook vanuit Welzijnsbeleid, maar een ander agentschap namelijk VIPA) telkens nog plaatsen internaat bijgebouwd. Nieuwe investeringen in nieuwe collectieve infrastructuur.
• In plaats van bijvoorbeeld te investeren in volledige terugbetalingen en subsidies voor gezinnen die hun woning toegankelijk moeten maken voor hun kind met handicap.

Op de vingers getikt

We zijn hier al voor op de vingers getikt door het VN-Comité in Genève dat de uitvoering van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap opvolgt. In een reeks aanbevelingen van het Comité wordt zelfs expliciet gezegd dat er geen collectieve instellingen mogen worden bijgebouwd, noch bestaande instellingen worden uitgebreid, noch renovaties worden gedaan die verder gaan dan het waarborgen van een minimumkwaliteit voor de bewoners. Het Comité verwacht van ons land dat de capaciteit van collectieve instellingen wordt afgebouwd en dat er volop wordt geïnvesteerd in persoonlijke assistentie en ondersteuning IN de maatschappij.

Maar de realiteit is dus anders: er zijn door minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) geen maatregelen genomen om de wachttijd in te korten. Daar sta je nog altijd zonder perspectief op. Wij stellen al een tijdje voor om het geld van de plaatsen internaat en semi-internaat die vrijkomen te geven aan de langst wachtenden. Zo kan de gemiddelde wachttijd voor PAB naar beneden worden gebracht. En komt er eindelijk een perspectief op assistentie voor inclusie.

Maar het antwoord van beleidsmakers op opmerkingen over de wachttijd is telkens: ‘met de invoering van de persoonsvolgende financiering komt alles in orde.’ Hiermee zouden de gezinnen van kinderen in voorzieningen ook de mogelijkheid krijgen om het budget voor de ondersteuning in eigen handen te krijgen. Dan zouden ze assistentie kunnen inkopen thuis en buitenshuis. Het geld zou worden losgekoppeld van de voorzieningen en personen worden 'gehangen'.

Wat koop je met beloftes?

De minister komt ondertussen ook die belofte om de persoonsvolgende financiering in te voeren niet na. Enkel voor meerderjarigen is ze ingevoerd. Voor minderjarigen vond men het vier jaar geleden ‘te vroeg’. Opmerkelijk: de minister heeft wel een deeltje van de persoonsvolgende financiering ingevoerd bij minderjarigen: de kinderen en jongeren die op de wachtlijst stonden op een bepaalde datum hebben wel het ‘basisondersteuningsbudget’ gekregen.

Het basisondersteuningsbudget of ‘BOB’ is een bedrag van 300 euro per maand. Lang niet voldoende voor wie een ondersteuningsnood heeft waar een PAB van pakweg 30.000 euro per jaar tegenover staat.

Wordt er van deze gezinnen verwacht dat ze daar ‘dankbaar’ voor zijn? En dat ze geduldig en begrijpend blijven wachten, 5, 10 of 15 jaar? ‘Dankbaarheid is mooi, maar niet voor elke fooi’ zong Robert Long in het liedje ‘Dankbaar zult ge zijn, nederig en klein’ ( luister naar het liedje en lees de tekst van het liedje).

De minister heeft een aantal jaar geleden wel binnen het Vlaams Agentschap voor Personen met een handicap (VAPH) een ‘task force’ (een soort van werkgroep) laten oprichten. Die moest bedenken hoe de persoonsvolgende financiering bij minderjarigen kan worden uitgevoerd. Wat te verwachten was, is gebeurd: het gaat daar niet vooruit. Belangrijkste officiële redenen: ‘het is zo enorm complex’, ‘persoonsvolgende financiering bij meerderjarigen loopt moeilijk’.

Pittig detail: in die task force zijn de multifunctionele centra (MFC’s = VAPH-voorzieningen) zelf sterk vertegenwoordigd. En die zijn bang dat ze zullen leeglopen. Wellicht een terechte vrees: als gezinnen echte kansen krijgen (dat wil zeggen een voldoende budget in eigen handen om zelf hun ondersteuning te organiseren en hun kind bij hen te houden), gaan natuurlijk heel veel gezinnen daarvoor kiezen. Maar is dat nu juist niet de bedoeling? Dat kinderen echte kansen krijgen op inclusie?!

Wat vindt GRIP?

• Het heeft meer dan lang genoeg geduurd. En het model om de sector zelf de weg naar zelfregie voor gezinnen te laten uitwerken, heeft gefaald.
• Wij vinden dat de minister de politieke verantwoordelijkheid om de rechten op inclusie van kinderen met een handicap te waarborgen niet meer uit handen mag geven aan een werkgroep waarin instellingen het woord voeren.
• Wij eisen dat de minister eindelijk gepaste maatregelen neemt om de gemiddelde wachttijd op PAB drastisch te verkorten en een perspectief te creëren op ondersteuning thuis en in de samenleving.
• Wij herinneren de minister aan de verplichting voor het VN-Comité om alle beschikbare middelen in te zetten voor inclusie.
• Dit betekent minstens dat de huidige VAPH-middelen die vastgeklonken zitten aan internaten en semi-internaten, daarvan worden losgekoppeld om te worden ingezet voor inclusie.
• Concreet stellen wij voor dat het geld van de plaatsen die vrijkomen in internaten en semi-internaten, wordt toegekend aan de langst wachtende kinderen en jongeren.
• Wij dagen de minister uit dat hij, bij tegenargumenten van welke aard ook over dit voorstel, met alternatieve voorstellen komt die op korte termijn een gelijkaardig effect hebben op het verlagen van de gemiddelde wachttijd en op het honoreren van een lange wachttijd.   
• Indien dit niet gebeurt, beschouwen wij dit als een ernstige nalatigheid om deze schending van de rechten van kinderen met een handicap zo snel mogelijk op te heffen.

GENOEG GEWACHT OP GELD EN OP VERNIEUWING !

Deelt u onze bezorgdheden? Kom dan samen met ons nadenken op 24 april of we nog iets kunnen doen om aandacht te eisen voor dit probleem en mogelijke oplossingen!