Handicaprapport

Met een handicap in onze samenleving

In dit rapport schetst Statistiek Vlaanderen een beeld van de maatschappelijke positie en participatie van personen met een handicap in Vlaanderen. Dit gebeurt aan de hand van een brede waaier van statistieken. De statistieken zijn gebaseerd op zowel administratieve gegevens als resultaten van bevolkingsenquêtes. 

Het rapport brengt informatie over de volgende punten: 

• afbakening van de doelgroep
• onderwijs en vorming
• arbeidsmarktparticipatie
• inkomen en armoede
• wonen
• gezondheid
• sociale participatie 
• houding van de samenleving

Afsluitend worden algemene bedenkingen geformuleerd over een aantal belangrijke blinde vlekken in de bestaande data over personen met een handicap. 

Lees het rapport Maatschappelijke positie en participatie van personen met een handicap op de website van de Vlaamse Statische Autoriteit of download het hier rechtstreeks.  

Meer informatie:

• Meer informatie over het opzet van het rapport vind je vooraan in het rapport op pagina's 3-5. 
• Het besluit en samenvatting van de bevindingen vind je achteraan in het rapport op pagina's 109-115 
• Lees het persbericht met daarin ook een samenvatting van de bevindingen op de perspagina van Statistiek Vlaanderen
• Statistiek Vlaanderen is het centrum van een netwerk van statistiekproducenten in de Vlaamse overheid. Samen brengen zij de ontwikkelingen in de samenleving in kaart. Lees alle rapporten op Statistiek Vlaanderen
• Een persartikel met korte inhoud van het rapport: https://www.hln.be/binnenland/mensen-met-een-handicap-stuiten-nog-te-vaak-op-hindernissen-in-de-maatschappij~a3c25019/

Wat vindt GRIP?

Het is goed dat er nu een rapport is over de maatschappelijke positie en participatie van personen met een handicap in onze samenleving. GRIP hoopt dat veel mensen het rapport lezen en dat hierdoor de aandacht voor de positie van personen met een handicap verhoogt. Er gaapt nog altijd een grote kloof omdat de samenleving niet (voldoende) is aangepast. Dat wordt opnieuw bevestigd door dit rapport.

Het is goed dat er nu met deze publicatie een basis is gemaakt voor een periodieke opvolging van de maatschappelijke participatie en positie van personen met een handicap. Het rapport geeft ook stof om op de verschillende domeinen het beleid te bevragen: brengt het geplande en gevoerde beleid de rechten van personen met een handicap vooruit of achteruit? Zien we binnen x aantal jaren een verbetering of verslechtering in de cijfers op vlak van wonen, werk, onderwijs, inkomen, mobiliteit, ondersteuning, beeldvorming,… ? 

Actie nodig

Voor GRIP is het duidelijk: er is een grote inhaalbeweging nodig om de kloof te dichten. En daarvoor is een daadkrachtig beleid nodig dat inclusie en gelijke kansen van personen met een handicap een veel hogere prioriteit geeft. GRIP ziet in het rapport dan ook opnieuw een alarmsignaal dat een gecoördineerd plan voor inclusie op alle domeinen dringend nodig is.

Bij handicap wordt er al snel aan de minister van Welzijn gedacht. Die heeft weliswaar de belangrijke taak om de toegang tot voldoende individuele ondersteuning zoals persoonlijke assistentie en hulpmiddelen te verzekeren. Maar hij heeft hiervoor ook een draagvlak nodig bij zijn collega’s, die onder meer akkoord moeten gaan om hiervoor veel meer overheidsbudget in te zetten.

En ook die collega-ministers hebben elk op hun domein belangrijke taken. Hun beleid bepaalt of het voor personen met een handicap in de toekomst gemakkelijker wordt of nog veel moeilijker om een betaalbare en gepaste woning te vinden, om een job uit te oefenen die past bij de persoon, om te kunnen leven met een menswaardig inkomen, om zich te ontwikkelen en te leren volgens de eigen noden, om zich vlot te kunnen bewegen en verplaatsen, om kansen te krijgen op betekenisvolle sociale relaties, om voor vol te worden aanzien en respect te krijgen.  

Het werk van GRIP: aanzetten tot rapportage

De situatie van personen met een handicap is in ons land onderbelicht. Over heel veel thema’s houdt men systematisch statistieken en cijfers, tendensen en toekomstscenario’s bij, maar niet over de maatschappelijke positie van personen met een handicap. Personen met een handicap blijven in de schaduw staan. In welke mate zij gelijke rechten en gelijke kansen hebben is nochtans een belangrijke vraag voor een land dat de rechten van alle burgers vooropstelt. Sinds de ratificatie van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap in 2009, dient België ook te rapporteren aan de Verenigde Naties hoe het gesteld is met de mensenrechten zoals genoemd in het verdrag. 

Al een aantal jaar na de opstart in 2000 zette GRIP een werking op over meetindicatoren voor inclusie. Al meer dan 15 jaar dringt GRIP erop aan om mensen met een handicap uit de schaduw te halen en hun situatie te belichten en veel ernstiger te nemen.   

In 2006 publiceerde GRIP de eerste ‘Inclusiespiegel Vlaanderen’: een foto van de maatschappelijke participatie van personen met een handicap.

Tien jaar later en door uitblijven van een overname door de Vlaamse Overheid vatten we de koe nogmaals bij de horens en onderzochten hoe de situatie van personen met een handicap in de tussentijd geëvolueerd was. We publiceerden de ‘Inclusiespiegel Vlaanderen 2016’.