Waarom er zo weinig personen met een handicap op televisie komen

Kijk op Handicap Beeldvorming Waarom er zo weinig personen met een handicap op televisie komen

Zijn mannen en vrouwen met een beperking niet bekoorlijk genoeg? 

VRT :diversiteitsprijzen en cijfers

Naar jaarlijkse gewoonte reikte de VRT gisteren de diversiteitsprijzen uit aan collega’s die diversiteit in hun productie een bijzondere plaats geven. Tegelijkertijd werden de diversiteitscijfers van het voorbije jaar gepresenteerd. Met 38,8 % vrouwen en 8%  nieuwe Vlamingen behaalt de VRT het zevende jaar op rij haar doelstellingen vastgelegd in de beheersovereenkomst met de Vlaamse regering. Voor leeftijdsdiversiteit behaalt de VRT 3,9% en voor de zichtbaarheid van personen met een handicap slechts 1,1%.  Voor deze twee laatste doelgroepen bestaan er echter geen streefcijfers.

 

Willen tv-kijkers geen handicap zien ?

Niettegenstaande dat 10 à 15% van de mensen zich ziek of met een handicap omschrijven, komen ze zo weinig in beeld. We vragen ons dus af hoe dit komt en wat er aan te doen is.
Een eerste verklaring zou kunnen zijn dat televisiekijkers niet graag mensen met een handicap zien op hun scherm. Uit de diversiteitsbarometer, dit is een jaarlijks online representatief onderzoek bij 15 , blijkt evenwel dat 71% van de ondervraagden het belangrijk vindt dat de VRT aandacht besteedt aan de noden en wensen van personen met een handicap.


Op TV is er misschien alleen plaats voor aantrekkelijke mensen. Zijn mannen en vrouwen met een beperking niet bekoorlijk genoeg? Maakt hun handicap, hetzij fysiek, hetzij verstandelijk hen niet aanlokkelijk of  boeiend? Het is wel zo dat mensen vaak op basis van hun uiterlijk beoordeeld worden maar hoe rijm je  dit dan met de krantenkoppen toen Steven Hawking vorig jaar overleed: ”De wereld is een prachtige mens en briljante wetenschapper kwijt”.


Misschien willen mensen met een handicap zelf niet op het scherm komen. Maar ook deze verklaring lijkt ons niet te voldoen.  We durven het aantal jongeren met down niet op de koffie vragen dat zich ingeschreven heeft om aan de derde reeks van Down the road deel te nemen.  We ontmoeten ook al heel wat jong universitair afgestudeerden met een beperking die dromen van een job op de VRT of gerust een schermzichtbare plaats als nieuwsanker zouden kunnen innemen. We gunnen het Bram Verbruggen de nieuwe weerman die begin februari door de VRT geïntroduceerd werd  maar BBC-kijkers zijn al jaren vertrouwd met Lucy Martin, een weervrouw met een beperking.

 

VRT: eigen producties en aangekochte programma's

Het aanbod van de VRT bestaat uit eigen en extern gemaakte  producties en aangekochte programma’s. Schermgezicht voor de eigen producties is iets waar de VRT zelf vat op heeft. Dat de VRT moet werken binnen een (beperkt) vastgelegd personeelskader dat begrijpen we, maar toch zien we nog heel wat ruimte en manieren om mensen met een handicap meer in beeld te brengen. Een jurist met een handicap kan gerust duiding brengen bij het nieuws en ook de gewone man of vrouw in de straat, met een handicap, kan een zinnige tussenkomst of mening geven als hij of zij hiernaar gevraagd wordt.


Voor de externe producties werkt de VRT samen met productiehuizen. Deze productiehuizen worden beter betaald als zij nieuwe programma’s voorstellen of maken met aandacht voor gender en nieuwe Vlamingen, zo helpen zij de VRT om haar streefcijfers te behalen. Wat programma’s betreft waarin personen met een handicap aan bod komen, zijn de Vlaamse tv-kijkers momenteel dus volledig afhankelijk van het al dan niet geïnteresseerd zijn van productiehuizen in deze doelgroep. Zo ontstonden er ondertussen een aantal formats waarin bijvoorbeeld jongeren met down centraal staan of IT in functie van handicap ingeschakeld wordt. Maar wij kijken ongeduldig uit naar kwalitatief sterke programma’s op basis van inclusieve formats waar handicap en niet-handicap samen aan bod komen. Kijkers zullen versteld  staan van welke boeiende programma’s mogelijk zijn, van wat we van elkaar kunnen leren, welke interessante interacties er zullen ontstaan. Je zou dus kunnen stellen dat meer diversiteit op het scherm voor boeiendere televisie zorgt en we daarom graag meer mensen met een handicap op het scherm zien. Maar de VRT heeft ook een belangrijke hefboom in handen om de kijk op handicap in beweging te brengen. Als openbare omroep bereikt de VRT een breed publiek waardoor zij kijkers in contact brengt met mensen die ze in hun dagelijkse leven niet zo vaak ontmoeten. Hoe meer vertrouwd handicap wordt, hoe minder vooroordelen en hoe gemakkelijker (sociale) contacten in het dagelijkse leven kunnen lopen.

 

1,1 % schermzichtbaarheid voor personen met een handicap

Het percentage van handicap op het scherm is de voorbije jaren nog nooit hoger geweest dan 1,1%. Het lijkt dus voor de VRT en de productiehuizen verdomd moeilijk om hier verandering in te brengen. Het argument dat er meer niet-zichtbare handicap op het scherm komt  dat niet gemeten kan worden is onvoldoende om het lage percentage goed te praten.

Onze voorstellen

Het vastleggen van een streefcijfer, zoals voor andere doelgroepen, en een grotere tewerkstelling     en/of betrokkenheid van personen met een handicap bij de media lijken ons manieren om meer personen met een handicap zichtbaar op het scherm te krijgen. De Vlaamse regering zal in 2020 met de openbare omroep een nieuwe beheersovereenkomst afsluiten. Door het opnemen van een streefcijfer van 2% schermzichtbaarheid handicap zal de druk op de VRT verhogen om bij de programmatie voldoende aandacht te hebben voor handicap.  We merken dat dit voor de zichtbaarheid van vrouwen en nieuwe Vlamingen via het opleggen van streefcijfers wel gelukt is. Maar ook op het vlak van tewerkstelling van werknemers met een handicap zou de VRT, zoals bij andere Vlaamse overheidsinstellingen, het percentage van 3% kunnen opgelegd worden. Hierbij zou kunnen overwogen worden om de VRT extra te subsidiëren in equivalent met de Vlaamse ondersteuningspremies (VOP). Maar het zijn nog witte raven, werknemers met een handicap die in de media  werken. Inclusieve programma’s maken vergt andere skills, kennis, deskundigheid, creativiteit en wie weet misschien wel dé ervaring van he t leven met een handicap.

Beste VRT, beste productiehuizen, in Vlaanderen wonen er genoeg mensen met een handicap die op tv willen komen, die willen meewerken en nadenken hoe ze meer betrokken kunnen geraken en zichtbaar worden. Spreek ze aan, start gewoon met enkele pop-up - creatieve denk tanken, zoek en vind talenten.  De VRT en de beoogde diversiteit zal er wel bij varen en Vlaanderen wordt dan een klein beetje inclusiever.

 

Gerelateerde artikels

Kijk op Handicap GRIP gaf advies om te stoppen met Down the road GRIP gaf advies om te stoppen met Down the road Dit is geen inclusieve beeldvorming dus was dit zesde seizoen er beter niet gekomen. 11 nov 2023 / Patrick Vandelanotte Kijk op Handicap Nieuwe kijk. Het kruispuntdenken. Nieuwe kijk. Het kruispuntdenken. Vanuit kruispuntdenken of intersectioneel denken worden ons nieuwe inzichten of aandachtspunten aangereikt. 25 jul 2023 / Patrick Vandelanotte Bruispunt: boekvoorstelling OOK WIJ Bruispunt: boekvoorstelling OOK WIJ 26 juni Bruispunt voor inclusie Brugge 02 jun 2023 / Patrick Vandelanotte Boekvoorstelling: OOK WIJ Boekvoorstelling: OOK WIJ 15 jongeren brengen hun stem uit voor inclusie 12 mei 2023 / Patrick Vandelanotte Werk Luisterde jij al naar onze podcast INCLUSIEF WABLIEF? Luisterde jij al naar onze podcast INCLUSIEF WABLIEF? Voor het project www.gavoordiversiteit.be gaat GRIP in gesprek over werken met een arbeidshandicap. Kom zeker eens luisteren naar onze podcast! 08 apr 2022 / Lynn Formesyn Mensenrechten Visies op handicap GRIP presenteert: filmvoorstellingen van 'Defiant Lives' GRIP presenteert: filmvoorstellingen van 'Defiant Lives' Mensen met een handicap strijden om deel te nemen aan de maatschappij. Om dit aan te kaarten, vertoont GRIP  de film 'Defiant Lives'. Dit voorjaar plannen we nieuwe voorstellingen in Kortrijk (29.04) ... 27 mrt 2022 / Patrick Vandelanotte Kijk op Handicap Beeldvorming Handicap in de beheersovereenkomst : een dubbelinterview met Karen Donders en Benjamin Dalle Handicap in de beheersovereenkomst : een dubbelinterview met Karen Donders en Benjamin Dalle 06 okt 2021 / Ans Janssens Kijk op Handicap Beeldvorming Visies op handicap Zelftest Kijk Op Handicap Zelftest Kijk Op Handicap Hoe kijk jij naar personen met een handicap? Doe de test! 08 jul 2021 / Ans Janssens Kijk op Handicap Visies op handicap De modellen van handicap in een notendop De modellen van handicap in een notendop Vijf toonaangevende modellen van handicap en de evolutie die GRIP nastreeft. 07 jul 2021 / Ans Janssens Kijk op Handicap Beeldvorming Handboek mediamakers Handboek mediamakers Een handboek voor mediamakers die personen met een handicap op een correcte manier willen weergeven en betrekken in hun werken. 08 apr 2021 / Ans Janssens Kijk op Handicap Beeldvorming Nieuwe beheersovereenkomst VRT Nieuwe beheersovereenkomst VRT Eindelijk streefcijfers voor mensen met een handicap op het scherm. 11 feb 2021 / Ans Janssens Kijk op Handicap Beeldvorming GRIP bestaat 20 jaar. Maar wat denkt de Vlaming over handicap? GRIP bestaat 20 jaar. Maar wat denkt de Vlaming over handicap? GRIP, de mensenrechtenorganisatie van en voor personen met een handicap in Vlaanderen, is 14 december 2000 opgestart. Naar aanleiding van deze 20ste verjaardag onderzocht GRIP in samenwerking met het ... 14 dec 2020 / Patrick Vandelanotte Mensenrechten Visies op handicap ILGA-conferentie: op het kruispunt LGBTI en leven met een beperking ILGA-conferentie: op het kruispunt LGBTI en leven met een beperking Jezelf zijn, zichtbaar zijn, geconnecteerd zijn 16 dec 2019 / Xavier Deruytter Kijk op Handicap Beeldvorming  Willen we een wereld zonder down ? Willen we een wereld zonder down ? Nood aan een breed maatschappelijk debat 07 nov 2018 / Ann De Martelaer Kijk op Handicap Beeldvorming Focusgroep onderzoekt hoe series zoals Tytgat Chocolat de kijk op personen met een beperking beïnvloeden Focusgroep onderzoekt hoe series zoals Tytgat Chocolat de kijk op personen met een beperking beïnvloeden 24 sep 2018 / Ann De Martelaer Kijk op Handicap Beeldvorming Hopelijk maakt VRT verder werk van een inclusief beleid Hopelijk maakt VRT verder werk van een inclusief beleid We keken naar de eerste uitzending van TABOE en dit is onze reactie 26 jan 2018 Gelijke kansenbeleid Kijk op Handicap Beeldvorming Tytgat Chocolat: the making of. Een verhaal van gelijke kansen. Tytgat Chocolat: the making of. Een verhaal van gelijke kansen. Na 7 weken Tytgat Chocolat konden we op donderdag 26 oktober het verhaal achter de reeks volgen. 08 nov 2017 / Patrick Vandelanotte Kijk op Handicap Beeldvorming BReeDBeeLD - Media maken in een samenleving vol diversiteit BReeDBeeLD - Media maken in een samenleving vol diversiteit Het steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) ontwikkelde een online tool om mediamakers te helpen producten te maken die een diverse samenleving in beeld brengen. 06 jul 2015 / Nancy Lievyns Visies op handicap Disability Studies doen aan onderzoek  vanuit een recente kijk op handicap Disability Studies doen aan onderzoek vanuit een recente kijk op handicap GRIP vindt het noodzakelijk dat Disability Studies in Vlaanderen verder ontwikkeld worden. Wetenschappers die werken vanuit Disability Studies kunnen namelijk een belangrijke bijdrage leveren aan een ... 17 jun 2015 / Nancy Lievyns
Verberg submenu