Inclusie, ervaring uit het buitenland
![Inclusie, ervaring uit het buitenland](/CMS_pictures/2019410102019353_vigo.jpg-width.jpg)
Hoe ervaren Vlamingen inclusief onderwijs in het buitenland?
Recent is er in de Vlaamse pers heel wat te doen rond het feit dat er tegenwoordig meer kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS) in het buitengewoon onderwijs terechtkomen. GRIP werd gecontacteerd door Katrien Van den Bosch die samen met haar gezin in Spanje wonen.
Ouder van een kind met autisme
Ik ben zelf ouder van een twintiger met ASS. De eerste negen jaar van zijn leven bracht hij in België door, waarvan bijna zeven jaar in het buitengewoon onderwijs. Door een toeval zijn we in Spanje terecht gekomen waar onze zoon onmiddellijk in inclusief onderwijs terechtkwam, nu reeds meer dan 10 jaar geleden.
Dagelijks geconfronteerd met de positieve effecten van inclusief onderwijs, stel ik mij steeds weer de vraag waarom ouders van kinderen met ASS en een normale begaafdheid in Vlaanderen meestal kiezen voor het buitengewoon onderwijs en waarom ook wij lang geleden steeds weer in die richting werden geduwd.
Het spectrum in autisme spectrum stoornis
Dat de stoornis een ‘spectrum’ wordt genoemd bewijst net dat iedere persoon met ASS specifieke problemen heeft maar ook over specifieke vaardigheden beschikt, die trouwens niet enkel een gevolg zijn van de stoornis zelf maar ook van de persoonlijkheid, het karakter, de opgedane ervaringen en de omgeving.
Hierdoor kunnen zowel kinderen als volwassenen met ASS niet in hokjes worden geduwd, en daar ligt nu net het fundamentele probleem, het Vlaams onderwijs zit vastgeroest in een keurslijf van hokjes en labeltjes, bijna onderworpen aan een mathematisch model, die creatief denken en echt inclusief onderwijs in de weg staat.
‘Toegangsbewijs’ buitengewoon onderwijs
Een kind in Vlaanderen die buiten de norm valt - wat is die norm eigenlijk? - krijgt nu weer eens type 9 bij normale begaafdheid of type 2 bij een verstandelijke beperking op het voorhoofd gekleefd. Dit is dan je ‘toegangsbewijs’ tot het buitengewoon onderwijs.
Het buitengewoon onderwijs is volledig uitgebouwd, en - o ironie - lijkt zelfs nog uit te breiden. Anderzijds, afgaand op onze ervaringen met inclusief onderwijs in Spanje, kan het M-decreet, bezwaarlijk een opstap genoemd worden naar ‘inclusief onderwijs’. Daarvoor is het aanbod veel te beperkt, de implementatie veel te stroef, de middelen ontoereikend en biedt het geen garantie voor continuïteit over de ganse school loopbaan.
Door een te beperkte of niet aangepaste begeleiding in het ‘gewoon onderwijs vallen heel wat kinderen met ASS - en met meer dan behoorlijke intellectuele capaciteiten - uit de boot, en komen terecht in onaangepaste en zeer beperkte studierichtingen in het buitengewoon onderwijs.
Adequate begeleiding
Ik begrijp heel goed waarom ouders geneigd zijn om te kiezen voor het buitengewoon onderwijs. Eens een plaats bemachtigd is er zekerheid op een continue begeleiding. Iemand die de weg van het M-decreet wil bewandelen zal ieder jaar bang moeten afwachten of de aangeboden begeleiding nog voldoende adequaat zal zijn. Vandaar het huidige ‘succes’ van het nieuw ingevoerde type 9[1].
Kinderen met autisme ontplooien zich het beste in een omgeving waar ze zich veilig voelen. De stoornis zorgt vaak voor angst, verwarring en onzekerheid die meestal voortkomen uit misbegrepen situaties en sociale context. Verduidelijking en tijd voor het kind zijn een zeer grote factor in de begeleiding. Soms kunnen kleine aanpassingen in de school een zeer groot effect hebben.
Inclusief onderwijs dat inzet op een individuele begeleiding en het kind op de eerste plaats stelt kan een verrijking zijn voor kinderen met autisme. Zij leren zich dan te bewegen in een ‘normale‘ maatschappelijke (school)situatie, leren sociale vaardigheden door ondervinding en worden veel meer aangespoord om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen.
[1] voor jongeren met een autismespectrumstoornis, maar zonder verstandelijke beperking
10 jaar en 5 talen verder
Tot slot wil ik nog even terugkomen op de situatie van mijn zoon. Toen hij jaren terug in Vlaanderen van de ene school voor buitengewoon onderwijs naar de andere werd doorverwezen wegens een vermoeden van verstandelijke beperking, vertelde men er ons doodleuk bij dat taal en communicatie nogal moeilijk lagen en vreemde talen helemaal uit den boze zouden zijn. Er werd ons aangeraden om ook niet te veel hoop te koesteren op een voorspoedige schoolcarrière.
Vandaag na 10 jaar in het inclusief onderwijs, spreekt mijn zoon vlotjes 5 talen en vertrekt straks voor drie maanden op Erasmus naar Italië.
Katrien Van den Bosch
Vigo, Spanje
Gerelateerde artikels
![Commissie Inclusief Onderwijs presenteert advies: Vlaamse Regering aan zet om toekomst van Scholen voor Iedereen te bepalen](/CMS_pictures/202471514265087_tekengebied-1.jpg-square.jpg)
![vraag en antwoord: onderwijs](/CMS_pictures/20231114143845664_220603-inclusie-onderwijs-felien-354.jpg-square.jpg)
![Info en gespreksavond inclusief onderwijs](/CMS_pictures/2023428124310957_canva-avond-io.jpg-square.jpg)
![De lessen starten op 1 september 2020. Mijn kind behoort tot een risicogroep. Kan mijn kind naar school?](/CMS_pictures/202082514438305_corona-5213394-1920.jpg-square.jpg)
![Administratieve vereenvoudiging gemotiveerd verslag op komst](/CMS_pictures/2020723175412167_keep-it-simple-3340381990.jpg-square.jpg)
![Beluister jij ook de podcasts over inclusief onderwijs van Unia?](/CMS_pictures/2020512162334181_unia.jpg-square.jpg)
![Netwerk onderwijs van GRIP maakt zich zorgen over de heropstart van de scholen](/CMS_pictures/2020512144746837_cover-draaiboek.jpg-square.jpg)
![Reactie GRIP op het advies van de VLOR ‘Een pleidooi voor strategische beleidsplanning om inclusief onderwijs te kunnen realiseren’](/CMS_pictures/2020429134941958_schema-beleidscyclus.jpg-square.jpg)
![Wat is de stand van zaken van het nieuw begeleidingsdecreet?](/CMS_pictures/202054115234783_inclusief-onderwijs.jpg-square.jpg)
![‘Hefbomen voor inclusie’ – ouders vertellen](/CMS_pictures/20204209743762_hefbomen-voor-inclusie.jpg-square.jpg)
![Ouders voor Inclusie overhandigde de bezorgdheden van ouders met betrekking tot het begeleidingsdecreet aan de minister](/CMS_pictures/20204294958889_bezorgdheden-van-ouders.jpg-square.jpg)
![Sofie studeert verder na een Individueel Aangepast Curriculum](/CMS_pictures/20202219353497_foto-sofie-2.jpg-square.jpg)
![Sem wil geen les volgen in het buitengewoon onderwijs](/CMS_pictures/202022085942122_sem.jpg-square.jpg)
![Jonathan maakt zich zorgen over zijn diploma secundair onderwijs](/CMS_pictures/2020218153634685_jonathan.jpg-square.jpg)
![Alles valt of staat met een goed team en voldoende ondersteuning voor Lio](/CMS_pictures/2020217162048905_lio.jpg-square.jpg)
![De begeleiding van Ot is veel standvastiger dankzij het PAB-budget](/CMS_pictures/202023153351584_ot2.jpg-square.jpg)
![Potential: Power to teach all](/CMS_pictures/20191251453344_power-to-teach-all.jpg-square.jpg)
![Minister Ben Weyts maakt zijn ambitie voor het Vlaams onderwijs bekend](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Onderzoek bevestigt de uitspraak van de minister: ‘Inclusie is een recht, geen gunst’](/CMS_pictures/2019111917649462_20191114-133637.jpg-square.jpg)
![' Inclusie blijft wel ons uitgangspunt. Het is een recht en geen gunst.' zegt Minister Weyts](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![‘Een nieuw begeleidingsdecreet! Welke redelijke aanpassingen aan het M-decreet?’](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![De Vlaamse regering blijft zich inzetten voor inclusief onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Word vrijwilliger in het Netwerk Onderwijs](/CMS_pictures/2019102812348632_gripkomop.jpg-square.jpg)
![Opiniestukken regeerakkoord](/CMS_pictures/2019101120359545_reacties.jpg-square.jpg)
![Q&A inclusief onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Wat na het basisonderwijs?](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Startnota Vlaamse onderhandelingen](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Wat verwacht GRIP van de volgende minister van onderwijs?](/CMS_pictures/201952010421287_wat-verwacht-grip.jpg-square.jpg)
![Nieuw omkaderingsmechanisme voor ondersteuning types 2, 4, 6 en 7](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Hoe verder met het M-decreet?](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Stijging aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs ook bij telling in februari](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Voorlopige standpunten GRIP over de open end financiering voor kinderen die inclusief onderwijs volgen met een (gemotiveerd) verslag type 2, 4, 6 en 7](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Doorbraak ondersteuning voor leerlingen met een handicap in het gewoon onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Stijging aantal leerlingen buitengewoon onderwijs?](/CMS_pictures/20181126142453453_shutterstock-560369872.jpg-square.jpg)
![School wordt veroordeeld wegens weigeren van leerling met een handicap](/CMS_pictures/20181113113110149_maxim.jpg-square.jpg)
![GRIP is verontwaardigd over de uitspraken van Minister Crevits](/CMS_pictures/20181019153136753_hilde-crevits-1445144080--kopie.jpg-square.jpg)
![Is de overgangsmaatregel kleine types door alle scholen gekend?](/CMS_pictures/2018101194253730_shoe-red-color-student-christmas-hipster-700367-pxhere.com.jpg-square.jpg)
![Rapport onderwijsexperts](/CMS_pictures/2018910151044728_shutterstock-1174870978-1.jpg-square.jpg)
![Overgangsmaatregelen kleine types](/CMS_pictures/2018627141555947_hilde-crevits-overgangsmaatregelen.jpg-square.jpg)
![M-decreet: wijzigingen aan bestaande regelgeving](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Nog eens: debat over het M-decreet en inclusief onderwijs.](/CMS_pictures/201851114644305_m-decreet.jpg-square.jpg)
![Discussie M-decreet: vooruit of achteruit met inclusief onderwijs?](/CMS_pictures/201841221364780_inclusief-onderwijs.jpg-square.jpg)
![Geweigerd op school: het verhaal van Merel](/CMS_pictures/2018328184126563_foto-merel.jpg-square.jpg)
![Vlaanderen schendt het recht op inclusief onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Hoe verliep de opstart van het nieuwe ondersteuningsmodel?](/CMS_pictures/20171031133054467_teacher-aide1.jpg-square.jpg)
![Huiswerk niet klaar voor ondersteuning leerlingen met een handicap in het gewoon onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Een schooljaar begint op 1 september...](/CMS_pictures/201710101513755_opstart-1-september.jpg-square.jpg)
![Persbericht GRIP: Inclusief schooljaar start met een handicap](/CMS_pictures/20171010143312122_932d6570-0ba8-11e6-8c53-235c0252d20a-web-scale-0-0820441-0-0820441--.jpg-square.jpg)
![Meer PAB's nodig voor inclusief onderwijs](/CMS_pictures/20171010141435142_pabs-nodig.jpg-square.jpg)
![GRIP spreekt zich uit over het nieuwe ondersteuningsmodel](/CMS_pictures/201710101364564_ondersteuningsnetwerk.jpg-square.jpg)
![Ondersteuningsmodel een valse start?](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Info nieuw ondersteuningsmodel 1 september 2017](/CMS_pictures/2017101011214560_1-september.jpg-square.jpg)
![Vlaamse Gemeenschap veroordeeld wegens te weinig GON-begeleiding](/CMS_pictures/2017821622444_rechtszaak.jpg-square.jpg)
![Minister Crevits stelt nieuw ondersteuningsmodel voor](/CMS_pictures/2017811135541638_crevits.jpg-square.jpg)
![Financieringsmodellen inclusief onderwijs](/CMS_pictures/2018126171016728_onderwijs-potlood.jpg-square.jpg)
![Persbericht GRIP: onduidelijkheid ondersteuning inclusief onderwijs](/CMS_pictures/201781484046698_plein013-lr10311.jpg-square.jpg)
![Inclusiedag van Ouders voor Inclusie: pleidooi voor een onderwijssysteem zonder segregatie](/CMS_pictures/2018126173535864_logo-ovi.jpg-square.jpg)
![Aan het werk met een handicap: redelijke aanpassingen op het werk](/CMS_pictures/20171016114316781_brochure-werk-2017.jpg-square.jpg)
![Minister Crevits tevreden met evolutie inclusief onderwijs. GRIP relativeert.](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Adviesnota: ondersteuning nodig in de gewone school](/CMS_pictures/201781495217674_studentteacher-700x300.jpg-square.jpg)
![Inclusief onderwijs na het M-decreet?](/CMS_pictures/201812118385553_kinderen-in-de-klas.jpg-square.jpg)
![Actie 2016 - Onderwijs](/CMS_pictures/201912814472848_still-03.jpg-square.jpg)
![Actie 2016 - PAB in onderwijs](/CMS_pictures/201912815522106_mijnassistent13.jpg-square.jpg)
![Nieuwe richtlijnen van de VN voor inclusief onderwijs](/CMS_pictures/2018121184316444_kinderen-in-de-klas2.jpg-square.jpg)
![Na een jaar M-decreet: inschrijvingsrecht niet steeds correct toegepast](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Open brief ouders Maxim](/CMS_pictures/2018111381043325_io-maxim.jpg-square.jpg)
![1 jaar Bourgeois I: inclusief onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![De M van 'Meer inclusie'?](/CMS_pictures/2018121192950905_kind-in-inclusief-onderwijs.jpg-square.jpg)
![Minister Hilde Crevits wil werk maken van meer ondersteuning bij inclusief onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Het ABC van het M-decreet volgens minister Crevits](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Het M-decreet moet correct worden uitgevoerd](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Europese klacht inclusief onderwijs](/CMS_pictures/20181211102515635_logo-mdac.jpg-square.jpg)
![Persbericht: M-decreet goedgekeurd](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Twee hoorzittingen over inclusief onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Uitbreiding tolkuren in het onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Persbericht GRIP: Vlaamse regering gaat in tegen VN-Verdrag](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![GRIP kijkt toe op nieuw decreet inschrijvingsrecht](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Hof van Beroep: Vlaamse Gemeenschap discrimineert dove leerlingen](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Het einde van leerzorg, maar toch op weg naar een steviger inschrijvingsrecht voor leerlingen met een handicap?](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Nieuw voorstel inschrijvingsrecht legt VN-Verdrag naast zich neer](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Standpuntnota inschrijvingsrecht inclusief onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Congres: 'Het recht op inclusief onderwijs'](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Onderzoek: barrières bij de zoektocht naar geschikte school](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![10 jaar pleidooi voor inclusief onderwijs](/CMS_pictures/201911583424824_dsc01299.jpg-square.jpg)
![Persconferentie: de kostprijs van inclusief onderwijs](/Content/pictures/placeholderarticle.png)
![Persbericht: Onderwijs met een handicap, genoeg rondjes gedraaid!](/Content/pictures/placeholderarticle.png)