Inclusie, ervaring uit het buitenland

Onderwijs Inclusie, ervaring uit het buitenland

Hoe ervaren Vlamingen inclusief onderwijs in het buitenland?

Recent is er in de Vlaamse pers heel wat te doen rond het feit dat er tegenwoordig meer kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS) in het buitengewoon onderwijs terechtkomen. GRIP werd gecontacteerd door Katrien Van den Bosch die samen met haar gezin in Spanje wonen.

Ouder van een kind met autisme

Ik ben zelf ouder van een twintiger met ASS. De eerste negen jaar van zijn leven bracht hij in België door, waarvan bijna zeven jaar in het buitengewoon onderwijs. Door een toeval zijn we in Spanje terecht gekomen waar onze zoon onmiddellijk in inclusief onderwijs terechtkwam, nu reeds meer dan 10 jaar geleden.

Dagelijks geconfronteerd met de positieve effecten van inclusief onderwijs, stel ik mij steeds weer de vraag waarom ouders van kinderen met ASS en een normale begaafdheid in Vlaanderen meestal kiezen voor het buitengewoon onderwijs en waarom ook wij lang geleden steeds weer in die richting werden geduwd.

Het spectrum in autisme spectrum stoornis

Dat de stoornis een ‘spectrum’ wordt genoemd bewijst net dat iedere persoon met ASS specifieke problemen heeft maar ook over specifieke vaardigheden beschikt, die trouwens niet enkel een gevolg zijn van de stoornis zelf maar ook van de persoonlijkheid, het karakter, de opgedane ervaringen en de omgeving.

Hierdoor kunnen zowel kinderen als volwassenen met ASS niet in hokjes worden geduwd, en daar ligt nu net het fundamentele probleem, het Vlaams onderwijs zit vastgeroest in een keurslijf van hokjes en labeltjes, bijna onderworpen aan een mathematisch model, die creatief denken en echt inclusief onderwijs in de weg staat.

‘Toegangsbewijs’ buitengewoon onderwijs

Een kind in Vlaanderen die buiten de norm valt - wat is die norm eigenlijk? - krijgt nu weer eens type 9 bij normale begaafdheid of type 2 bij een verstandelijke beperking op het voorhoofd gekleefd. Dit is dan je ‘toegangsbewijs’ tot het buitengewoon onderwijs.

Het buitengewoon onderwijs is volledig uitgebouwd, en - o ironie - lijkt zelfs nog uit te breiden. Anderzijds, afgaand op onze ervaringen met inclusief onderwijs in Spanje, kan het M-decreet,  bezwaarlijk een opstap genoemd worden naar ‘inclusief onderwijs’. Daarvoor is het aanbod veel te beperkt, de implementatie veel te stroef, de middelen ontoereikend en biedt het geen garantie voor continuïteit over de ganse school loopbaan.

Door een te beperkte of niet aangepaste begeleiding in het ‘gewoon onderwijs vallen heel wat kinderen met ASS - en met meer dan behoorlijke intellectuele capaciteiten - uit de boot, en komen terecht in onaangepaste en zeer beperkte studierichtingen in het buitengewoon onderwijs.

Adequate begeleiding

Ik begrijp heel goed waarom ouders geneigd zijn om te kiezen voor het buitengewoon onderwijs. Eens een plaats bemachtigd is er zekerheid op een continue begeleiding. Iemand die de weg van het M-decreet wil bewandelen zal ieder jaar bang moeten afwachten of de aangeboden begeleiding nog voldoende adequaat zal zijn. Vandaar het huidige ‘succes’ van het nieuw ingevoerde type 9[1].

Kinderen met autisme ontplooien zich het beste in een omgeving waar ze zich veilig voelen. De stoornis zorgt vaak voor angst, verwarring en onzekerheid die meestal voortkomen uit misbegrepen situaties en sociale context. Verduidelijking en tijd voor het kind zijn een zeer grote factor in de begeleiding. Soms kunnen kleine aanpassingen in de school een zeer groot effect hebben.

Inclusief onderwijs dat inzet op een individuele begeleiding en het kind op de eerste plaats stelt kan een verrijking zijn voor kinderen met autisme. Zij leren zich dan te bewegen in een ‘normale‘ maatschappelijke (school)situatie, leren sociale vaardigheden door ondervinding en worden veel meer aangespoord om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen.

[1] voor jongeren met een autismespectrumstoornis, maar zonder verstandelijke beperking 

10 jaar en 5 talen verder

Tot slot wil ik nog even terugkomen op de situatie van mijn zoon. Toen hij jaren terug in Vlaanderen van de ene school voor buitengewoon onderwijs naar de andere werd doorverwezen wegens een vermoeden van verstandelijke beperking, vertelde men er ons doodleuk bij dat taal en communicatie nogal moeilijk lagen en vreemde talen helemaal uit den boze zouden zijn. Er werd ons aangeraden om ook niet te veel hoop te koesteren op een voorspoedige schoolcarrière.

Vandaag na 10 jaar in het inclusief onderwijs, spreekt mijn zoon vlotjes 5 talen en vertrekt straks voor drie maanden op Erasmus naar Italië.

Katrien Van den Bosch

Vigo, Spanje

Gerelateerde artikels

Onderwijs Mensenrechten GRIP reageert op TV-reeks Gewoon buitengewoon GRIP reageert op TV-reeks Gewoon buitengewoon 06 feb 2024 / Patrick Vandelanotte Onderwijs Het kenniscentrum Leerpunt is operationeel Het kenniscentrum Leerpunt is operationeel 30 nov 2023 / Seline Somers Onderwijs Commissie inclusief onderwijs is gestart Commissie inclusief onderwijs is gestart 30 sep 2023 / Seline Somers Onderwijs Wat betekent het Decreet Leersteun nu voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften? Wat betekent het Decreet Leersteun nu voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften? 01 sep 2023 / Seline Somers Onderwijs Alweer een forse stijging van het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs Alweer een forse stijging van het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs 30 aug 2023 / Seline Somers Onderwijs Gaat de Vlaamse regering ermee akkoord dat minister Weyts het VN-Verdrag naast zich neerlegt? Gaat de Vlaamse regering ermee akkoord dat minister Weyts het VN-Verdrag naast zich neerlegt? 30 jun 2023 / Seline Somers Onderwijs Het fundament van het M-decreet ‘inschrijvingsrecht voor alle leerlingen in het gewoon onderwijs’ blijft overeind in het Decreet Leersteun Het fundament van het M-decreet ‘inschrijvingsrecht voor alle leerlingen in het gewoon onderwijs’ blijft overeind in het Decreet Leersteun 04 mei 2023 Onderwijs Waarom blijft minister Weyts aanhouden om leerlingen die niet voldoen aan de ‘norm’ uit te sluiten? Waarom blijft minister Weyts aanhouden om leerlingen die niet voldoen aan de ‘norm’ uit te sluiten? 24 apr 2023 / Seline Somers Onderwijs Toedienen van medische zorgen op school Toedienen van medische zorgen op school 06 apr 2023 / Seline Somers Onderwijs Ontwerp Decreet leersteun schiet tekort Ontwerp Decreet leersteun schiet tekort 30 mrt 2023 / Seline Somers Onderwijs GRIP lanceert mini-docu ‘SAMen inclusief onderwijs’ GRIP lanceert mini-docu ‘SAMen inclusief onderwijs’ Dat inclusief onderwijs mogelijk is, verdient alle aandacht. 20 mrt 2023 / Seline Somers Onderwijs  ‘Leer mij groeien’ over onderwijs en kinderrechten ‘Leer mij groeien’ over onderwijs en kinderrechten Op dinsdag 24 januari 2023, de Internationale Dag van het Onderwijs, stelden de Kinderrechtencoalitie de publicatie ‘Leer mij groeien’ over onderwijs en kinderrechten voor aan het grote publiek. GRIP ... 30 jan 2023 / Seline Somers Onderwijs Vlaamse parlementsleden Commissie Onderwijs ondergedompeld in inspirerende inclusietrajecten Vlaamse parlementsleden Commissie Onderwijs ondergedompeld in inspirerende inclusietrajecten 29 nov 2022 / Seline Somers Onderwijs Persbericht: De ouders van ‘baby’ Pia kiezen voor inclusief onderwijs Persbericht: De ouders van ‘baby’ Pia kiezen voor inclusief onderwijs 15 nov 2022 / Seline Somers Onderwijs Stop met het uitbreiden van het buitengewoon en investeer in kwalitatief inclusief onderwijs Stop met het uitbreiden van het buitengewoon en investeer in kwalitatief inclusief onderwijs 06 okt 2022 / Seline Somers Onderwijs Handvaten tot meer inclusief onderwijs Handvaten tot meer inclusief onderwijs 29 aug 2022 / Seline Somers Onderwijs Mensenrechten Vlaamse Regering verlaat met het Decreet Leersteun het pad van de echte inclusie Vlaamse Regering verlaat met het Decreet Leersteun het pad van de echte inclusie 11 jul 2022 / Patrick Vandelanotte Onderwijs Het Decreet Leersteun is nog niet voor morgen Het Decreet Leersteun is nog niet voor morgen Via de kranten hebben we vernomen dat het Decreet Leersteun, dat het M-decreet zal vervangen, opnieuw met een jaar wordt opgeschoven. 11 jun 2022 / Seline Somers Onderwijs Van M-decreet naar begeleidingsdecreet Van M-decreet naar begeleidingsdecreet 20 apr 2022 / Seline Somers Onderwijs Kijk jij ook naar de hoorzitting over de conceptnota Decreet Leersteun? Kijk jij ook naar de hoorzitting over de conceptnota Decreet Leersteun? 14 mrt 2022 / Seline Somers Onderwijs Het inschrijvingsrecht blijft ongewijzigd voor alle leerlingen Het inschrijvingsrecht blijft ongewijzigd voor alle leerlingen 13 jan 2022 / Seline Somers Onderwijs #meerambitievoorinclusiefonderwijs #meerambitievoorinclusiefonderwijs 1 september 2021: een nieuw schooljaar met heel wat uitdagingen voor leerlingen en leerkrachten maar ook voor onze minister van onderwijs Ben Weyts. 27 dec 2021 / Seline Somers Onderwijs Hoe meer buitengewoon onderwijs hoe beter. Is dit onderwijsbeleid wel legaal? Hoe meer buitengewoon onderwijs hoe beter. Is dit onderwijsbeleid wel legaal? 20 dec 2021 / Patrick Vandelanotte Onderwijs Onderwijsinspectie lanceert een app om in gesprek te gaan met alle onderwijsactoren Onderwijsinspectie lanceert een app om in gesprek te gaan met alle onderwijsactoren De onderwijsinspectie heeft een app gelanceerd: VOI.CE om in gesprek te gaan met alle actoren. 07 dec 2021 / Seline Somers Onderwijs Wat als busvervoer voor leerlingen buitengewoon onderwijs overbodig werd? Wat als busvervoer voor leerlingen buitengewoon onderwijs overbodig werd? Zoals jullie waarschijnlijk wel weten staat GRIP voor inclusief onderwijs. Waarom dit artikel dan met betrekking tot buitengewoon onderwijs? 03 dec 2021 / Seline Somers Onderwijs Reactie conceptnota Decreet leersteun Reactie conceptnota Decreet leersteun 28 aug 2021 / Seline Somers Onderwijs Welke vraag over het nieuwe Decreet Leersteun brandt er op jouw lippen? Welke vraag over het nieuwe Decreet Leersteun brandt er op jouw lippen? 27 aug 2021 / Seline Somers Onderwijs Koud Koud Birgit, een mama van 2 kinderen waarvan één kindje inclusief onderwijs volgt, schrijft neer hoe de communicatie van minister Weyts over de conceptnota Decreet Leersteun bij haar is binnengekomen. 29 jun 2021 / Seline Somers Onderwijs Minister Weyts neemt het recht op inclusief onderwijs niet serieus Minister Weyts neemt het recht op inclusief onderwijs niet serieus 28 jun 2021 / Seline Somers Onderwijs Persbericht: GRIP vraagt programmatiestop in het buitengewoon onderwijs Persbericht: GRIP vraagt programmatiestop in het buitengewoon onderwijs 16 jun 2021 / Seline Somers Onderwijs Welke juridische houvast hebben ouders bij de inschrijving van hun kind in een gewone school? Welke juridische houvast hebben ouders bij de inschrijving van hun kind in een gewone school? 01 apr 2021 / Seline Somers Onderwijs Kan een leerling met specifieke onderwijsbehoeften nog rekenen op zijn ondersteuner? Kan een leerling met specifieke onderwijsbehoeften nog rekenen op zijn ondersteuner? 23 mrt 2021 / Seline Somers Onderwijs Wat vertraagt momenteel volgens GRIP de verdere uitbouw van inclusief onderwijs? Wat vertraagt momenteel volgens GRIP de verdere uitbouw van inclusief onderwijs? 16 feb 2021 / Seline Somers Onderwijs Persconferentie over klacht inclusief onderwijs in Wallonië Persconferentie over klacht inclusief onderwijs in Wallonië 03 feb 2021 / Seline Somers Onderwijs De lessen starten op 1 september 2020. Mijn kind behoort tot een risicogroep. Kan mijn kind naar school? De lessen starten op 1 september 2020. Mijn kind behoort tot een risicogroep. Kan mijn kind naar school? 26 aug 2020 / Seline Somers Onderwijs Administratieve vereenvoudiging gemotiveerd verslag op komst Administratieve vereenvoudiging gemotiveerd verslag op komst 27 jul 2020 / Seline Somers Onderwijs GRIP volgt de klacht op over inclusief onderwijs bij het Europees Comité voor sociale rechten GRIP volgt de klacht op over inclusief onderwijs bij het Europees Comité voor sociale rechten Validity, vroeger MDAC (Mental Disability Advocacy Center), blijft met de steun van GRIP vzw de klacht bij het Europees Comité voor de Sociale Rechten in verband met inclusief onderwijs in Vlaanderen ... 23 jul 2020 / Seline Somers Onderwijs Beluister jij ook de podcasts over inclusief onderwijs van Unia? Beluister jij ook de podcasts over inclusief onderwijs van Unia? In 2 afleveringen kom je meer te weten over inclusief onderwijs. 15 mei 2020 / Seline Somers Onderwijs Netwerk onderwijs van GRIP maakt zich zorgen over de heropstart van de scholen Netwerk onderwijs van GRIP maakt zich zorgen over de heropstart van de scholen 12 mei 2020 / Seline Somers Onderwijs Reactie GRIP op het advies van de VLOR ‘Een pleidooi voor strategische beleidsplanning om inclusief onderwijs te kunnen realiseren’ Reactie GRIP op het advies van de VLOR ‘Een pleidooi voor strategische beleidsplanning om inclusief onderwijs te kunnen realiseren’ 05 mei 2020 / Seline Somers Onderwijs Wat is de stand van zaken van het nieuw begeleidingsdecreet? Wat is de stand van zaken van het nieuw begeleidingsdecreet? 04 mei 2020 / Seline Somers Onderwijs Wat vindt GRIP van het rapport ‘Evaluatie van het nieuwe ondersteuningsmodel’? Wat vindt GRIP van het rapport ‘Evaluatie van het nieuwe ondersteuningsmodel’? 29 apr 2020 / Seline Somers Onderwijs ‘Hefbomen voor inclusie’ – ouders vertellen ‘Hefbomen voor inclusie’ – ouders vertellen 20 apr 2020 / Seline Somers Onderwijs Ouders voor Inclusie overhandigde de bezorgdheden van ouders met betrekking tot het begeleidingsdecreet aan de minister Ouders voor Inclusie overhandigde de bezorgdheden van ouders met betrekking tot het begeleidingsdecreet aan de minister 03 apr 2020 / Seline Somers Onderwijs Rapport ‘Evaluatie van het nieuwe ondersteuningsmodel’ Rapport ‘Evaluatie van het nieuwe ondersteuningsmodel’ 23 mrt 2020 / Seline Somers Onderwijs Sofie studeert verder na een Individueel Aangepast Curriculum Sofie studeert verder na een Individueel Aangepast Curriculum 21 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs Sem wil geen les volgen in het buitengewoon onderwijs Sem wil geen les volgen in het buitengewoon onderwijs 20 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs Jonathan maakt zich zorgen over zijn diploma secundair onderwijs Jonathan maakt zich zorgen over zijn diploma secundair onderwijs 19 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs Alles valt of staat met een goed team en voldoende ondersteuning voor Lio Alles valt of staat met een goed team en voldoende ondersteuning voor Lio 18 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs De begeleiding van Ot is veel standvastiger dankzij het PAB-budget De begeleiding van Ot is veel standvastiger dankzij het PAB-budget 17 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs GRIP stelt voor: #onderwijs GRIP stelt voor: #onderwijs 14 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs M-decreet en de zorg in het gewoon onderwijs: Rapport van het Rekenhof M-decreet en de zorg in het gewoon onderwijs: Rapport van het Rekenhof 07 jan 2020 / Seline Somers Onderwijs België volgt Europese onderwijsaanbevelingen onvoldoende op België volgt Europese onderwijsaanbevelingen onvoldoende op 06 jan 2020 / Seline Somers Onderwijs Word vrijwilliger in het Netwerk Onderwijs Word vrijwilliger in het Netwerk Onderwijs 28 okt 2019 / Marie Aeles Onderwijs Update adviesnota: Ondersteuning nodig in de gewone school Update adviesnota: Ondersteuning nodig in de gewone school In 2017 schreef GRIP een adviesnota over de ondersteuning in het gewoon onderwijs. Ondertussen is het nieuwe ondersteuningsmodel ingevoerd en bijgestuurd. Tijd voor een update van onze nota. 13 aug 2019 / Seline Somers Onderwijs VN-Verdrag Wat als... we nu eens werk zouden maken van één inclusief onderwijssysteem ? Wat als... we nu eens werk zouden maken van één inclusief onderwijssysteem ? GRIP streeft naar het recht op inclusief onderwijs. Naar aanleiding van een artikel in De Standaard (24 januari 2017) kregen we heel wat reacties van ouders die vinden dat hun kinderen best geholpen w ... 31 jan 2017 / Patrick Vandelanotte
Verberg submenu