De-institutionalisering: taboe of toekomst?

Seminarie

Op 22 mei 2019 vond er bij Unia een seminarie plaats over de-institutionalisering. Een thema waar veel mensen zich in verslikken: omdat het woord onuitspreekbaar blijkt en omdat het heel wat bedenkingen en emoties oproept.

Aangezien GRIP dit thema sterk opvolgt en ook in de begeleidingscommissie zetelt die de uitvoering van het VN-Verdrag opvolgt woonden we met een aantal mensen het seminarie bij.

Er werden twee toelichtingen gegeven.

• De eerste spreker van het Mensenrechtenagentschap van Europa lichtte toe wat bij een plan voor afbouw van instellingen belangrijk is, vanuit een recent onderzoek.
• De tweede spreker van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap lichtte een positienota toe die de aanbevelingen van het VN-Comité in Genève in twijfel trekt

Verslag

Jos Huys, die in 1987 mede-oprichter was van de beweging voor onafhankelijk leven in Vlaanderen, was een van de aanwezigen. Hij schreef een verslag dat zowel informatief is als zijn standpunt weergeeft. We bieden de tekst graag aan op onze website.

• Lees de tekst ‘De-institutionalisering op zijn Belgisch’ in word
• Lees de tekst ‘De-institutionalisering op zijn Belgisch’ in pdf

Wat vindt GRIP?

GRIP staat achter het pleidooi om het VN-Verdrag inzake de Rechten voor Personen met een Handicap uit te voeren in plaats van in vraag te stellen. We stellen vast dat de-institutionalisering een groot taboe is. Over pakweg de nood aan meer toegankelijk openbaar vervoer is iedereen het eens (hoewel dit daarom niet direct betekent dat het snel vooruit gaat, integendeel). Maar vanaf dat het woord ‘de-institutionalisering’ valt, daalt er meestal een ongemakkelijke stilte neer.

Nog steeds is het taboe om te zeggen dat het de bedoeling is om instellingen af te bouwen in plaats van te behouden en uit te breiden. Vanuit politiek en middenveld durft haast niemand het te hebben over het hallucinant hoge aantal personen met een handicap dat in een collectieve wooninstelling verblijft. Het klinkt zelfs al extreem om te stellen dat kinderen met een handicap thuishoren in hun gezin in plaats van in een multifunctioneel centrum.

Dit is een van de keuzes waar de politieke partijen zich nu bij een nieuwe regeerperiode moeten over bezinnen, als het gaat over handicap en inclusie. Welke partij durft dit taboe te doorbreken? Welke partij durft openlijk uit te spreken dat ze volop zal inzetten op het aanpassen van de samenleving in plaats van het versterken van aparte samenlevingen?

Het wordt tijd… want binnenkort vieren we de tiende verjaardag van de Belgische ratificatie van het verdrag. Maar liefst tien jaar geleden engageerde ons land zich dus al om de mensenrechten van personen met een handicap waar te maken. Er worden stappen gezet. Maar er is nog heel veel werk aan de winkel. En laat ons aub zuiver houden wat het perspectief is: een inclusieve samenleving waar iedereen een volwaardige plaats in heeft.