Inclusie in de Grondwet

Belang van een aanpassing van de Grondwet

De Belgische staat ratificeerde het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (VRPH) op 2 juli 2009. Normaal worden als gevolg van de goedkeuring van een dergelijke verdrag, ook wijzigingen aangebracht aan de Grondwet. We verwijzen in dit verband naar andere gelijkaardige verdragen op het vlak van kinderrechten en vrouwenrechten, die wel aanleiding vormden tot aanpassingen van de Grondwet. Het VRPH is ondertussen al meer dan 10 jaar aangenomen en er is nog steeds geen grondwetswijziging doorgevoerd.

Dit is aangewezen omdat de Grondwet de bakens uitzet. Zo kunnen wetgevers op alle niveaus in ons land bij het uitwerken van nieuwe wetgeving de gelijkheid van alle burgers, en zoals dit VN-Verdrag beoogt specifiek ook de personen met een handicap, op een juiste manier toepassen en waarborgen. De focus dient, conform het VN-Verdrag, juist gelegd te worden op:

• het verbod op het weigeren van redelijke aanpassingen (anti-discriminatie)
• het voorzien van maatregelen die de volwaardige participatie aan de maatschappij mogelijk maken (inclusie)

We kunnen er niet naast kijken dat mensen met een handicap op dit moment in België nog steeds geconfronteerd worden met discriminatie en uitsluiting, dit op tal van vlakken. Het expliciet benoemen van hun gelijke rechten is een essentieel signaal om hun waardigheid en gelijke rechten te versterken. Bovendien kan dit een sterk sensibiliserend en mobiliserend effect hebben om alle aspecten van dit VN-Verdrag tot uitvoering te brengen.

Hoorzitting in de Senaat (6 maart 2020)

Door de senatoren Anciaux (sp.a), Courard (PS) en De Bethune (CD&V) werden 3 tekstvoorstellen ter bespreking voorgelegd aan de Senaatscommissie voor de institutionele aangelegenheden.

Tijdens de commissievergadering van 6 maart 2020 werd een hoorzitting georganiseerd waarbij ook GRIP een bijdrage verzorgde:

• Jos Huys formuleerde een reflectie bij de verschillende wetsvoorstellen en deed namens GRIP een alternatief voorstel.
• Nadia Hadad gaf een toelichting bij de implementatie van het VRPH.

We kunnen vaststellen dat bij de verdere behandeling van de wetsvoorstellen wel degelijk rekening werd gehouden met de insteken van GRIP:

• GRIP stelde voor om het begrip 'volledige inclusie' te gebruiken in plaats van 'integratie'.
• GRIP benadrukte het belang om het recht op redelijke aanpassingen expliciet te vermelden in het wetsvoorstel.

Goedkeuring door de Senaat (10 juli 2020)

Nadien werden nog schriftelijke adviezen ingewonnen (van twee grondwetspecialisten en van de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap) en werd een nieuw consensusvoorstel uitgewerkt. Dit consensvoorstel werd op 10 juli 2020 in de plenaire zitting van de Senaat goedgekeurd.

En nu naar de Kamer van volksvertegenwoordigers

Het nieuwe voorstel is op 13 juli 2020 aan de Kamer van volksvertegenwoordigers overgemaakt. De vraag is nu wanneer de bespreking ervan geagendeerd wordt.

GRIPvzw dringt er bij alle volksvertegenwoordigers op aan om dit spoedig op te nemen en er voor te zorgen dat de verankering van de gelijke rechten van personen met een handicap in de Grondwet een feit wordt.

Meer info:

• Op de website www.senate.be kan u de voorstellen van wijziging van de Grondwet, de uiteenzettingen in de hoorzittingen, de schriftelijke adviezen en de besprekingen in de commissie en in de plenaire zitting nalezen in de Parlementaire Stukken van de Senaat (zie stuk nr. 7-169).
• De studie 'Inclusie in de Constitutie' van Jos Huys biedt alle informatie over dit onderwerp.
• De toelichting door Nadia Hadad biedt informatie over de stand van zaken van de implementatie van het VN-Verdrag in Vlaanderen.

Contact GRIP:

Patrick Vandelanotte, patrick@gripvzw.be  - 0496 / 293 111

«Art. 22ter. Iedere persoon met een handicap heeft recht op volledige inclusie in de samenleving, met inbegrip van het recht op redelijke aanpassingen. De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen de bescherming van dat recht.»

Dit is het voorstel van nieuw artikel van de Belgische Grondwet, zoals het werd goedgekeurd door de Senaat in de zitting van 10 juli 2020. GRIPvzw dringt er nu op aan dat na goedkeuring door de Senaat, ook de Kamer dit wetsvoorstel behandelt en goedkeurt, om zo het recht op inclusie in de Grondwet te verankeren.