Q&A inclusief onderwijs

Onderwijs Q&A inclusief onderwijs

Op zondag 8 september 2019 was de documentaire ‘Inclusief’ van Ellen Vermeulen te zien op Canvas. Daar een film niet alles kan tonen beantwoordt GRIP de 5 meest gestelde vragen.

1. Waarom moet er nu inclusief onderwijs zijn?

Dank zij de media weten vele onder ons ondertussen dat alle Belgische overheden in 2009 het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap geratificeerd hebben. Hierdoor hebben de overheden het engagement aangegaan stappen te zetten om deze rechten te implementeren. Het M-decreet is hiervoor een belangrijke tool en een stap in de vertaling van dit VN-Verdrag.

Wat men echter regelmatig over het hoofd ziet is dat vele ouders vragende partij zijn voor het organiseren van inclusief onderwijs voor hun kind met een handicap. Ze zijn grote voorstander van kwalitatief inclusief onderwijs met de nodige ondersteuning. Ze willen dat hun kind evenwaardig kan en mag deelnemen in de maatschappij.

2. Staat het M-decreet synoniem met inclusief onderwijs?

Met het M-decreet zijn een aantal stappen gezet om inclusief onderwijs waar te maken. Maar het M-decreet volstaat niet. Men mag wat het M-decreet op de rails zet dan ook niet verwarren met inclusief onderwijs. Kwalitatief inclusief onderwijs houdt het volgende in:

  • een plan van aanpak naar één inclusief onderwijssysteem;
  • voldoende, gepaste ondersteuning in het gewoon onderwijs om inclusie waar te maken;
  • sterke leerzorg op fase 0 en 1;
  • het intensief professionaliseren en begeleiden van leerkrachten om te kunnen lesgeven in een inclusief onderwijssysteem;
  • afstemming tussen verschillende beleidsdomeinen;
  • formele beleidsparticipatie voor ouders van kinderen met een handicap.

3. Kan elk kind zich inschrijven in het gewoon onderwijs? Of anders: Kunnen scholen nog een kind weigeren?

Elk kind heeft het recht om zich in te schrijven in een school voor gewoon onderwijs. Ook voor een leerling die een verslag heeft voor het buitengewoon onderwijs en die een individueel aangepast curriculum volgt in plaats van het gemeenschappelijk curriculum. De inschrijving is echter voor een leerling met een verslag onder ontbindende voorwaarde. Wat betekent dit nu?

De school kan 2 beslissingen nemen: (1) de leerling wordt definitief ingeschreven of (2) de inschrijving wordt ontbonden. Om tot deze beslissing te komen organiseert de school een overleg met de ouders, de klassenraad en het CLB over de aanpassingen die nodig zijn voor de leerling. Dit overleg moet – ook bij inschrijvingen voor het volgende schooljaar - meteen na de inschrijving onder ontbindende voorwaarde opgestart worden. De beslissing over de redelijkheid van de aanpassingen moet genomen worden binnen redelijke termijn: bij inschrijvingen voor het volgend schooljaar kan die beslissing dus genomen worden vóór de start van de effectieve lesbijwoning. De uiterste datum waarop beslist wordt over de redelijkheid van de aanpassingen is 60 kalenderdagen na de start van de lesbijwoning. Indien een gewone school de inschrijving binnen de wettelijke termijn ontbindt met grondige motivering over de onredelijkheid van aanpassingen kan de ouder nog steeds beslissen om zijn kind in te schrijven in een andere gewone school.

4. Wat met het buitengewoon onderwijs?

Het buitengewoon onderwijs moet van vandaag op morgen niet worden afgeschaft. Het VN-Verdrag vraagt dit niet. Er is een stappenplan nodig om uiteindelijk binnen vijf, tien of misschien vijftien jaar uit te komen bij een inclusief onderwijssysteem. We moeten wel in rechte lijn hier naartoe gaan, stappen vooruitzetten. Daarbij moeten gewoon en buitengewoon onderwijs samenvloeien. Het huidige buitengewoon onderwijs is duidelijk niet inclusief. Maar ook het huidige gewoon onderwijs is dit niet. Met andere woorden: ‘gewoon’ gewoon onderwijs is niet inclusief.

Inclusief onderwijs wordt in Vlaanderen op veel plaatsen al waargemaakt en ook voor kinderen met een meervoudige ernstige handicap. Het is dus geen onrealistische theorie, het is maakbare praktijk.

Maar wat ouders nu voor hun kinderen terugvinden in het buitengewoon onderwijs moeten ze ook in dat inclusief onderwijs terugvinden: zorg op maat, voldoende ondersteuning, expertise, multidisciplinaire aanpak, aandacht voor hun welbevinden ... Met als pluspunt dat het inclusief is, samen met alle andere leerlingen en in de eigen omgeving. Men moet daartoe de stap maken van het denken in 'speciaal onderwijs' als een aparte plaats naar 'speciaal onderwijs' als dienstverlening'. In de VS klinkt dit als: 'special education is a service, not a place'.

5. Wanneer zijn aanpassingen redelijk/onredelijk?

Onder een redelijke aanpassing wordt verstaan: een maatregel die het effect van de beperking neutraliseert waarmee een persoon met een handicap te maken krijgt in een onaangepaste (school)omgeving.

Hoe groter de brede basiszorg hoe minder redelijke aanpassingen er dienen individueel toegekend te worden. Dat sluit aan bij het principe van Universal Design for Learning (UDL): de leerstof aanbieden op een manier die toegankelijk is voor een diverse leerlingenpopulatie door te variëren in bijvoorbeeld materialen, methoden en evaluatie.

Men gebruikt ook soms de uitdrukking ‘proportionele aanpassingen’ in plaats van redelijke aanpassingen. Hiermee bedoelt men dat een aanpassing redelijk is, als men die aanpassing en alles wat deze met zich meebrengt, bekijkt in verhouding tot de kwaliteit van het resultaat dat men ermee bekomt, namelijk de participatie van de leerling aan de les of het schoolgebeuren.

Wanneer is een aanpassing nu redelijk? Daar het begrip ‘redelijke aanpassingen’ een vaag begrip is, is er een protocol tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Waals Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Franse Gemeenschapscommissie[1] opgesteld ten gunste van de personen met een handicap. Afwegen of een aanpassing redelijk is of niet en in verhouding is tot de kwaliteit van het resultaat dat men ermee bekomt, kan slechts na doorlopen van een proces van afweging met toepassing van de criteria.

 

[1] https://codex.vlaanderen.be/Portals/Codex/documenten/1021259.html

Bekijk ook:

Hier staat mogelijk content uit een social media netwerk dat cookies kan gebruiken. U heeft hiervoor nog geen toestemming gegeven. Klik hier om dit toe te laten.

Gerelateerde artikels

Onderwijs GRIP lanceert mini-docu ‘SAMen inclusief onderwijs’ GRIP lanceert mini-docu ‘SAMen inclusief onderwijs’ Dat inclusief onderwijs mogelijk is, verdient alle aandacht. 20 mrt 2023 / Seline Somers Onderwijs  ‘Leer mij groeien’ over onderwijs en kinderrechten ‘Leer mij groeien’ over onderwijs en kinderrechten Op dinsdag 24 januari 2023, de Internationale Dag van het Onderwijs, stelden de Kinderrechtencoalitie de publicatie ‘Leer mij groeien’ over onderwijs en kinderrechten voor aan het grote publiek. GRIP ... 30 jan 2023 / Seline Somers Onderwijs Vlaamse parlementsleden Commissie Onderwijs ondergedompeld in inspirerende inclusietrajecten Vlaamse parlementsleden Commissie Onderwijs ondergedompeld in inspirerende inclusietrajecten 29 nov 2022 / Seline Somers Onderwijs Persbericht: De ouders van ‘baby’ Pia kiezen voor inclusief onderwijs Persbericht: De ouders van ‘baby’ Pia kiezen voor inclusief onderwijs 15 nov 2022 / Seline Somers Onderwijs Stop met het uitbreiden van het buitengewoon en investeer in kwalitatief inclusief onderwijs Stop met het uitbreiden van het buitengewoon en investeer in kwalitatief inclusief onderwijs 06 okt 2022 / Seline Somers Onderwijs Handvaten tot meer inclusief onderwijs Handvaten tot meer inclusief onderwijs 29 aug 2022 / Seline Somers Onderwijs Mensenrechten Vlaamse Regering verlaat met het Decreet Leersteun het pad van de echte inclusie Vlaamse Regering verlaat met het Decreet Leersteun het pad van de echte inclusie 11 jul 2022 / Patrick Vandelanotte Onderwijs Het Decreet Leersteun is nog niet voor morgen Het Decreet Leersteun is nog niet voor morgen Via de kranten hebben we vernomen dat het Decreet Leersteun, dat het M-decreet zal vervangen, opnieuw met een jaar wordt opgeschoven. 11 jun 2022 / Seline Somers Onderwijs Van M-decreet naar begeleidingsdecreet Van M-decreet naar begeleidingsdecreet 20 apr 2022 / Seline Somers Onderwijs Kijk jij ook naar de hoorzitting over de conceptnota Decreet Leersteun? Kijk jij ook naar de hoorzitting over de conceptnota Decreet Leersteun? 14 mrt 2022 / Seline Somers Onderwijs Het inschrijvingsrecht blijft ongewijzigd voor alle leerlingen Het inschrijvingsrecht blijft ongewijzigd voor alle leerlingen 13 jan 2022 / Seline Somers Onderwijs #meerambitievoorinclusiefonderwijs #meerambitievoorinclusiefonderwijs 1 september 2021: een nieuw schooljaar met heel wat uitdagingen voor leerlingen en leerkrachten maar ook voor onze minister van onderwijs Ben Weyts. 27 dec 2021 / Seline Somers Onderwijs Hoe meer buitengewoon onderwijs hoe beter. Is dit onderwijsbeleid wel legaal? Hoe meer buitengewoon onderwijs hoe beter. Is dit onderwijsbeleid wel legaal? 20 dec 2021 / Patrick Vandelanotte Onderwijs Onderwijsinspectie lanceert een app om in gesprek te gaan met alle onderwijsactoren Onderwijsinspectie lanceert een app om in gesprek te gaan met alle onderwijsactoren De onderwijsinspectie heeft een app gelanceerd: VOI.CE om in gesprek te gaan met alle actoren. 07 dec 2021 / Seline Somers Onderwijs Wat als busvervoer voor leerlingen buitengewoon onderwijs overbodig werd? Wat als busvervoer voor leerlingen buitengewoon onderwijs overbodig werd? Zoals jullie waarschijnlijk wel weten staat GRIP voor inclusief onderwijs. Waarom dit artikel dan met betrekking tot buitengewoon onderwijs? 03 dec 2021 / Seline Somers Onderwijs Reactie conceptnota Decreet leersteun Reactie conceptnota Decreet leersteun 28 aug 2021 / Seline Somers Onderwijs Welke vraag over het nieuwe Decreet Leersteun brandt er op jouw lippen? Welke vraag over het nieuwe Decreet Leersteun brandt er op jouw lippen? 27 aug 2021 / Seline Somers Onderwijs Koud Koud Birgit, een mama van 2 kinderen waarvan één kindje inclusief onderwijs volgt, schrijft neer hoe de communicatie van minister Weyts over de conceptnota Decreet Leersteun bij haar is binnengekomen. 29 jun 2021 / Seline Somers Onderwijs Minister Weyts neemt het recht op inclusief onderwijs niet serieus Minister Weyts neemt het recht op inclusief onderwijs niet serieus 28 jun 2021 / Seline Somers Onderwijs Persbericht: GRIP vraagt programmatiestop in het buitengewoon onderwijs Persbericht: GRIP vraagt programmatiestop in het buitengewoon onderwijs 16 jun 2021 / Seline Somers Onderwijs Welke juridische houvast hebben ouders bij de inschrijving van hun kind in een gewone school? Welke juridische houvast hebben ouders bij de inschrijving van hun kind in een gewone school? 01 apr 2021 / Seline Somers Onderwijs Kan een leerling met specifieke onderwijsbehoeften nog rekenen op zijn ondersteuner? Kan een leerling met specifieke onderwijsbehoeften nog rekenen op zijn ondersteuner? 23 mrt 2021 / Seline Somers Onderwijs Wat vertraagt momenteel volgens GRIP de verdere uitbouw van inclusief onderwijs? Wat vertraagt momenteel volgens GRIP de verdere uitbouw van inclusief onderwijs? 16 feb 2021 / Seline Somers Onderwijs Persconferentie over klacht inclusief onderwijs in Wallonië Persconferentie over klacht inclusief onderwijs in Wallonië 03 feb 2021 / Seline Somers Onderwijs De lessen starten op 1 september 2020. Mijn kind behoort tot een risicogroep. Kan mijn kind naar school? De lessen starten op 1 september 2020. Mijn kind behoort tot een risicogroep. Kan mijn kind naar school? 26 aug 2020 / Seline Somers Onderwijs Administratieve vereenvoudiging gemotiveerd verslag op komst Administratieve vereenvoudiging gemotiveerd verslag op komst 27 jul 2020 / Seline Somers Onderwijs GRIP volgt de klacht op over inclusief onderwijs bij het Europees Comité voor sociale rechten GRIP volgt de klacht op over inclusief onderwijs bij het Europees Comité voor sociale rechten Validity, vroeger MDAC (Mental Disability Advocacy Center), blijft met de steun van GRIP vzw de klacht bij het Europees Comité voor de Sociale Rechten in verband met inclusief onderwijs in Vlaanderen ... 23 jul 2020 / Seline Somers Onderwijs Beluister jij ook de podcasts over inclusief onderwijs van Unia? Beluister jij ook de podcasts over inclusief onderwijs van Unia? In 2 afleveringen kom je meer te weten over inclusief onderwijs. 15 mei 2020 / Seline Somers Onderwijs Netwerk onderwijs van GRIP maakt zich zorgen over de heropstart van de scholen Netwerk onderwijs van GRIP maakt zich zorgen over de heropstart van de scholen 12 mei 2020 / Seline Somers Onderwijs Reactie GRIP op het advies van de VLOR ‘Een pleidooi voor strategische beleidsplanning om inclusief onderwijs te kunnen realiseren’ Reactie GRIP op het advies van de VLOR ‘Een pleidooi voor strategische beleidsplanning om inclusief onderwijs te kunnen realiseren’ 05 mei 2020 / Seline Somers Onderwijs Wat is de stand van zaken van het nieuw begeleidingsdecreet? Wat is de stand van zaken van het nieuw begeleidingsdecreet? 04 mei 2020 / Seline Somers Onderwijs Wat vindt GRIP van het rapport ‘Evaluatie van het nieuwe ondersteuningsmodel’? Wat vindt GRIP van het rapport ‘Evaluatie van het nieuwe ondersteuningsmodel’? 29 apr 2020 / Seline Somers Onderwijs ‘Hefbomen voor inclusie’ – ouders vertellen ‘Hefbomen voor inclusie’ – ouders vertellen 20 apr 2020 / Seline Somers Onderwijs Ouders voor Inclusie overhandigde de bezorgdheden van ouders met betrekking tot het begeleidingsdecreet aan de minister Ouders voor Inclusie overhandigde de bezorgdheden van ouders met betrekking tot het begeleidingsdecreet aan de minister 03 apr 2020 / Seline Somers Onderwijs Rapport ‘Evaluatie van het nieuwe ondersteuningsmodel’ Rapport ‘Evaluatie van het nieuwe ondersteuningsmodel’ 23 mrt 2020 / Seline Somers Onderwijs Sofie studeert verder na een Individueel Aangepast Curriculum Sofie studeert verder na een Individueel Aangepast Curriculum 21 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs Sem wil geen les volgen in het buitengewoon onderwijs Sem wil geen les volgen in het buitengewoon onderwijs 20 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs Jonathan maakt zich zorgen over zijn diploma secundair onderwijs Jonathan maakt zich zorgen over zijn diploma secundair onderwijs 19 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs Alles valt of staat met een goed team en voldoende ondersteuning voor Lio Alles valt of staat met een goed team en voldoende ondersteuning voor Lio 18 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs De begeleiding van Ot is veel standvastiger dankzij het PAB-budget De begeleiding van Ot is veel standvastiger dankzij het PAB-budget 17 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs GRIP stelt voor: #onderwijs GRIP stelt voor: #onderwijs 14 feb 2020 / Seline Somers Onderwijs M-decreet en de zorg in het gewoon onderwijs: Rapport van het Rekenhof M-decreet en de zorg in het gewoon onderwijs: Rapport van het Rekenhof 07 jan 2020 / Seline Somers Onderwijs België volgt Europese onderwijsaanbevelingen onvoldoende op België volgt Europese onderwijsaanbevelingen onvoldoende op 06 jan 2020 / Seline Somers Onderwijs Potential: Power to teach all Potential: Power to teach all (Toekomstige) leerkrachten competenter maken in het creëren van een inclusieve leeromgevingen. 09 dec 2019 / Seline Somers Onderwijs Minister Ben Weyts maakt zijn ambitie voor het Vlaams onderwijs bekend Minister Ben Weyts maakt zijn ambitie voor het Vlaams onderwijs bekend 26 nov 2019 / Seline Somers Onderwijs Onderzoek bevestigt de uitspraak van de minister: ‘Inclusie is een recht, geen gunst’ Onderzoek bevestigt de uitspraak van de minister: ‘Inclusie is een recht, geen gunst’ 19 nov 2019 / Seline Somers Onderwijs ' Inclusie blijft wel ons uitgangspunt. Het is een recht en geen gunst.' zegt Minister Weyts ' Inclusie blijft wel ons uitgangspunt. Het is een recht en geen gunst.' zegt Minister Weyts 08 nov 2019 / Seline Somers Onderwijs ‘Een nieuw begeleidingsdecreet! Welke redelijke aanpassingen aan het M-decreet?’ ‘Een nieuw begeleidingsdecreet! Welke redelijke aanpassingen aan het M-decreet?’ 06 nov 2019 / Seline Somers Onderwijs De Vlaamse regering blijft zich inzetten voor inclusief onderwijs De Vlaamse regering blijft zich inzetten voor inclusief onderwijs Inclusief onderwijs wordt niet naar de prullenmand verwezen. GRIP is tevreden met de duidelijkheid die minister Weyts brengt. 28 okt 2019 / Seline Somers Onderwijs Word vrijwilliger in het Netwerk Onderwijs Word vrijwilliger in het Netwerk Onderwijs 28 okt 2019 / Marie Aeles Onderwijs Opiniestukken regeerakkoord Opiniestukken regeerakkoord Op 1 oktober 2019 publiceerde de nieuwe Vlaamse regering hun regeerakkoord. 11 okt 2019 / Seline Somers Onderwijs Wat na het basisonderwijs? Wat na het basisonderwijs? Vanaf schooljaar 2019 – 2020 zijn er een aantal wijzigingen aan de toelatingsvoorwaarden voor het eerste leerjaar van het secundair onderwijs. Wat betekent dit nu? 19 aug 2019 / Seline Somers Onderwijs Startnota Vlaamse onderhandelingen Startnota Vlaamse onderhandelingen Wat betekenen nu deze enkele zinnen in de startnota? 13 aug 2019 / Seline Somers Onderwijs Update adviesnota: Ondersteuning nodig in de gewone school Update adviesnota: Ondersteuning nodig in de gewone school In 2017 schreef GRIP een adviesnota over de ondersteuning in het gewoon onderwijs. Ondertussen is het nieuwe ondersteuningsmodel ingevoerd en bijgestuurd. Tijd voor een update van onze nota. 13 aug 2019 / Seline Somers Onderwijs Wat verwacht GRIP van de volgende minister van onderwijs? Wat verwacht GRIP van de volgende minister van onderwijs? Onderwijs is een veel besproken thema tijdens de aanloop naar de verkiezingen van 26 mei 2019. Wat verwacht GRIP rond inclusie en M-decreet? 20 mei 2019 / Seline Somers Onderwijs Nieuw omkaderingsmechanisme voor ondersteuning types 2, 4, 6 en 7 Nieuw omkaderingsmechanisme voor ondersteuning types 2, 4, 6 en 7 Officiële communicatie met betrekking tot nieuw omkaderingsmechanisme voor ondersteuning  types 2, 4, 6 en 7. 06 mei 2019 / Seline Somers Onderwijs Inclusie, ervaring uit het buitenland Inclusie, ervaring uit het buitenland Hoe ervaren Vlamingen inclusief onderwijs in het buitenland? 10 apr 2019 / Seline Somers Onderwijs Hoe verder met het M-decreet? Hoe verder met het M-decreet? De Vlaamse, federale en Europese verkiezingen komen er aan en onderwijs is een hot topic in aanloop naar deze verkiezingen. Het M-decreet wordt alweer druk bediscussieerd. 29 mrt 2019 / Seline Somers Onderwijs Stijging aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs ook bij telling in februari Stijging aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs ook bij telling in februari Minister Crevits praat de stijging van leerlingen in het buitengewoon onderwijs opnieuw goed. 04 mrt 2019 / Seline Somers Onderwijs Ondersteuning Voorlopige standpunten GRIP over de open end financiering voor kinderen die inclusief onderwijs volgen met een (gemotiveerd) verslag type 2, 4, 6 en 7 Voorlopige standpunten GRIP over de open end financiering voor kinderen die inclusief onderwijs volgen met een (gemotiveerd) verslag type 2, 4, 6 en 7 Hoe staat GRIP tegenover de nieuwe maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften opgenomen in onderwijsdecreet XXIX? 11 feb 2019 / Seline Somers Onderwijs Ondersteuning Doorbraak ondersteuning voor leerlingen met een handicap in het gewoon onderwijs Doorbraak ondersteuning voor leerlingen met een handicap in het gewoon onderwijs Leerlingen met een verslag type 2, 4, 6 of 7 ontvangen momenteel veel minder ondersteuning in het gewoon onderwijs in vergelijking met de leerlingen in het buitengewoon onderwijs. Om dit op te lossen ... 04 feb 2019 / Seline Somers Onderwijs VN-Verdrag Wat als... we nu eens werk zouden maken van één inclusief onderwijssysteem ? Wat als... we nu eens werk zouden maken van één inclusief onderwijssysteem ? GRIP streeft naar het recht op inclusief onderwijs. Naar aanleiding van een artikel in De Standaard (24 januari) kregen we heel wat reacties van ouders die vinden dat hun kinderen best geholpen worden ... 31 jan 2017 / Patrick Vandelanotte
Verberg submenu