Covid-beleid en GRIP

Door elkaar geschud

Op 12 maart 2020 namen we nog deel aan een hoorzitting in het Vlaams Parlement over de toekomstige beheersovereenkomst van de VRT. Dat was de laatste 'normale' dag. Die avond kwamen de eerste persconferentie en de eerste reeks maatregelen tegen COVID-19. De hele werking van GRIP paste zich nadien aan aan de nieuwe situatie... Niet meer naar GRIP gaan werken, maar thuiswerken. Afstemmen en vergaderen per telefoon en via de computer. Schuiven met uren om privé-taken met werktaken te proberen combineren. Je afvragen hoe het met de GRIP-vrijwilligers gaat, hopen dat iedereen min of meer oké is. 

Signalen opvangen en doorgeven

Wat speelde zich af bij personen met een handicap in deze dagen en weken? Welke zaken konden we doorgeven aan beleidsmakers, met de bedoeling om er aandacht en oplossingen voor te krijgen? Om hier zicht op te krijgen deden we een rondvraag bij GRIP-vrijwilligers. Signalen werden verzameld, verdere informatie werd gezocht, verwerkt en bij elkaar gezet en dit zonder beperking van thematiek. Drie maandagen op rij (23 maart, 30 maart en 6 april) stelden we een documentje op met diverse aandachtspunten en suggesties voor aanpassingen van het beleid. We bezorgden dit aan beleidsmakers van het parlement, de administraties en de kabinetten. We verzorgden extra communicatie hierover met beleidsmakers per mail en telefoon. We volgden op wat er op politiek vlak gebeurde rond die aandachtspunten.

Ook bij collega-organisaties in het buitenland stond men niet stil. We werkten mee aan een gezamenlijk persbericht van het European Network on Independent Living en het European Disability Forum, volgden de ongerustheid op bij personen met een handicap in het buitenland over de 'waarde' van hun leven als artsen zouden moeten kiezen, en berichtten hierover op onze facebookpagina.

Het was een hele boterham. Ander werk moest noodgedwongen (zoals bij veel organisaties trouwens) wachten.  

Een greep uit de thema's

De thema's die naar boven kwamen zullen voor jou als lezer (ondertussen) zeker niet nieuw zijn. We sommen er een aantal op:

• continuïteit van noodzakelijke ondersteuning verzekeren 
• beschermingsmateriaal voorzien voor ondersteuners en personen met een ondersteuningsnood 
• testmogelijkheden voor ondersteuners in thuissituaties die symptomen vertonen
• verregaande vrijheidsbeperking en beperking van sociaal contact 
• rechten en behoeften van kinderen en jongeren als extra kwetsbare groep 
• voortzetting van ondersteuning in het kader van inclusief onderwijs   
• gelijke toegang tot medische zorg en levensreddende interventies 
• toegankelijkheid en redelijke aanpassingen in ziekenhuizen 
• veiligheid van personen bij institutionalisering 
• integrale toegankelijkheid van informatie en communicatie
• financiële consequenties op vak van betalen van ondersteuning
• de plotselinge stopzetting door de NMBS van assistentie voor reizigers met assistentienood 
• samenwerking met organisaties van personen met een handicap bij rampenplannen
• aanvraagprocedures PVB die nu nog langer worden
• afstemming met instanties die mensenrechten en rechten van minderheden bewaken
• initiatieven voor mantelzorgers
• sneladvies over COVID-19 door NOOZO (Adviesraad handicap)
• advies Project Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid over aandacht voor zelfstandigen in bijberoep die ZIV krijgen
• maatregelen om huur te helpen betalen 

De komende tijd

We kunnen met onze beperkte menskracht onmogelijk dezelfde acties en intensiteit rond COVID-19 blijven voortzetten. Ook de geplande acties en thema's uit ons jaarplan vragen onze aandacht. Bovendien zijn het ook voor elk van ons extra uitdagende tijden op persoonlijk vlak. GRIP zal uiteraard waar en wanneer mogelijk het beleid blijven beïnvloeden rond onze speerpunten.  

Momenteel bereiden we een nota voor die een samenvatting maakt van de belangrijkste thema's en lessen uit de afgelopen weken. Het zullen aandachtspunten zijn waar experten en beleidsmakers mee rekening zullen moeten houden bij een volgende uitbraak of een volgende epidemie. Hiermee willen we, vanuit onze expertise en ervaring als mensenrechtenorganisatie van personen met een handicap, een bijdrage doen aan een inclusief COVID-beleid.

Mensenrechten en een inclusief crisisbeleid

Beleidsantwoorden op een volgende crisis zullen ingebed moeten zijn in een mensenrechtenvisie. Uiteindelijk moet het doel van elk beleid immers zijn om de mensenrechten te realiseren. Een inclusieve samenleving betekent dat met iedereen rekening gehouden wordt. Dit betekent dat ook de perspectieven van minderheden aanwezig zijn. Het betekent dat er extra aandacht moet gaan naar wie extra noden heeft om te kunnen participeren of zijn of haar rechten op te nemen. Dit is in coronatijden of in crisistijden niet anders.

Dit mensenrechtenkader, waarbij er ook sterk rekening gehouden wordt met minderheden, moet veel sterker aanwezig zijn bij het beleid. Het moet voorkomen dat door COVID en/of door de maatregelen sommige bevokingsgroepen nog minder meetellen in onze samenleving. Een inclusief beleid zorgt ervoor dat kloven dichtgereden worden in plaats van vergroten.

Zodat we niet beschaamd maar trots in de inclusiespiegel kunnen kijken bij een volgende meting.  

(De afbeelding hierboven komt uit onze publicatie 'Inclusiespiegel Vlaanderen 2016', die de kloof toont tussen personen met en zonder handicap op vlak van onder meer inkomen, onderwijs, werk, vrije tijd en wonen)