De Vlaamse regering blijft zich inzetten voor inclusief onderwijs

Nota aan de Vlaamse regering: naar een begeleidingsdecreet voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften

Op vrijdag 25 oktober 2019 keurde de Vlaamse regering de nota van minister Ben Weyts goed met als onderwerp ‘naar een begeleidingsdecreet voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften’.

GRIP is blij dat de Vlaamse regering zich blijft engageren om inclusie waar te maken:

‘De Vlaamse regering blijft achter het principe van inclusie staan, maar wil daarbij stapsgewijs werken.’

Dit was echter niet duidelijk in het regeerakkoord en gaf aanleiding tot bezorgdheid. Via de nota wil de minister van Onderwijs en Vorming hierover duidelijkheid scheppen en enkele belangrijke principes meegeven.

‘We blijven inzetten op inclusief onderwijs’

In de nota staat duidelijk dat de Vlaamse regering met het nieuwe begeleidingsdecreet geen stappen terug wil zetten op gebied van inclusief onderwijs maar het draagvlak op een geleidelijke realisatie van inclusief onderwijs willen realiseren:

‘… zoveel mogelijk leerlingen door zo goed mogelijk onderwijs in het gewoon onderwijs houden (niet meer leerlingen naar het buitengewoon) …’

De minister verwijst nog heel sterk naar het buitengewoon onderwijs en wil de kwaliteit van het buitengewoon onderwijs versterken. GRIP vraagt aan de minister om na te denken over de toekomstige rol van het buitengewoon onderwijs binnen één inclusiesysteem (Zie General Comment n°4 bij art. 24 van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap).

‘Het ondersteuningsmodel behoudt voorlopig nog dezelfde werking’

Het ondersteuningsmodel zoals we het nu kennen blijft zeker van kracht tot en met schooljaar 2020 – 2021. Leerlingen die vandaag recht hebben op ondersteuning zullen ondersteuning blijven krijgen.

Men benadrukt echter dat leerkrachten en directies na overleg met ouders een leerling met een grote ondersteuningsnood kunnen weigeren. We stellen echter vast dat dit reeds mogelijk is met het huidige M-decreet. Voor GRIP is het niet duidelijk wat voor de minister het probleem is met het inschrijvingsrecht. Het is ook niet duidelijk welke wijzigingen de minister voorziet aan het inschrijvingsrecht. GRIP blijft dit waakzaam opvolgen.

Meer info: Q&A inclusief onderwijs: vraag 3: Kan elk kind zich inschrijven in het gewoon onderwijs? Of anders: Kunnen scholen nog een kind weigeren?

‘De afschaffing van het M-decreet en de invoering van het begeleidingsdecreet, inclusief het definitieve ondersteuningsmodel, wordt niet overhaast gerealiseerd.’

Het nieuwe begeleidingsdecreet zal ten vroegste van start gaan in schooljaar 2021 – 2022. Dit wil zeggen dat het M-decreet nog steeds van kracht is en nog eventjes van kracht blijft. GRIP roept alle betrokkenen op om het M-decreet correct te blijven toepassen. We hopen dat minister Ben Weyts hierop blijft toezien.

We lezen in de nota dat de minister er zich ook van bewust is dat er de komende schooljaren ingezet zal moeten worden op de paradigmashift om het begeleidingsdecreet een eerlijke kans te geven.

Paradigmashift: van medisch model naar sociaal model

GRIP geeft al vele jaren aan dat er dient ingezet te worden op een paradigmashift: een verandering in kijk op handicap namelijk van het medisch denken naar het sociaal denken.

Even ter verduidelijking:

• In het medisch model ligt de nadruk helemaal op het tekort van de persoon met een handicap door de medische toestand. Het betekent dat men de persoon met een handicap in hoofdzaak bekijkt als een persoon die afwijkt van de norm. Diagnose en behandeling door specialisten staan hierin centraal. De visie binnen dit model is dat alle middelen moeten ingezet worden om de afwijking zoveel mogelijk te reduceren, zodat de aanpassing aan de samenleving kan worden bevorderd.
• Het sociaal model vertrekt vanuit het principe dat personen met een handicap volwaardige burgers zijn met gelijke rechten. De ‘kwaliteit van bestaan’ staat hierin centraal. Dit model draagt de mogelijkheden, de individuele vaardigheden en de persoonlijke autonomie hoog in het vaandel. Men streeft naar volwaardige maatschappelijke participatie voor personen met een handicap nagestreefd. De samenleving dient zich in dit model aan te passen aan de bestaande diversiteit in de samenleving.

GRIP is blij te zien dat de paradigmashift naar het sociaal model als uitgangspunt wordt genomen om inclusief onderwijs waar te maken. We vinden het belangrijk om daar consequent te blijven op inzetten.