Inclusief onderwijs na het M-decreet?

Het M-decreet heeft als bedoeling om meer leerlingen met een handicap les te laten volgen in het gewoon onderwijs. En dit is ook wat het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap voorschrijft: inclusief onderwijs. Maar het M-decreet blijft voor heel wat discussie zorgen. Voor GRIP staat vast dat het M-decreet niet volstaat om inclusief onderwijs waar te maken. Hoog tijd om een tandje bij te steken.

Aanbevelingen van GRIP

GRIP formuleerde in het voorjaar reeds een aantal duidelijk aanbevelingen over hoe het nu verder moet met de uitbouw van het inclusief onderwijs, onder meer:

• ondersteuning op maat voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon onderwijs;
• een grondige hertekening van het buitengewoon onderwijs als een service i.p.v. een locatie;
• het versneld beschikbaar stellen van persoonlijk assistentiebudgetten voor minderjarigen met een beperking.

Aanbevelingen GRIP Rondetafel Inclusief Onderwijs

Het M-decreet staat niet gelijk aan inclusief onderwijs

Het is nodig om een duidelijk onderscheid maken tussen het M-decreet en inclusief onderwijs. Inclusief onderwijs staat voor een zo groot mogelijke deelname aan het gewoon onderwijs van leerlingen die dreigen uit de boot te vallen, waaronder dus leerlingen met een handicap. In Vlaanderen vernauwen we dit meestal tot leerlingen met een handicap. Maar inclusief onderwijs gaat over een veel bredere diversiteit. Belangrijk wel in verband met handicap is dat het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap de staten verplicht om een inclusief onderwijssysteem uit te bouwen. Het M-decreet is maar een eerste, heel onvolmaakte stap in de richting van dit inclusief onderwijs. Nu is het nodig om bijkomende stappen te zetten, onder meer op het vlak van ondersteuning in de klas.

Waarom inclusief onderwijs? Omdat het inclusief is natuurlijk

Het belangrijkste argumenten voor inclusief onderwijs is dat mensen met een handicap ten volle moeten kunnen deelnemen aan deze maatschappij, dus ook aan het onderwijs. De maatschappij voor kinderen, dat is in de eerste plaats de school. En de middelen voor ondersteuning die leerlingen met een handicap nodig hebben om les te volgen, worden dan ook best ingezet in het gewoon onderwijs in plaats van ze in te zetten in een apartheidssysteem zoals het buitengewoon onderwijs.

Discussies over het M-decreet

Sinds de invoering van het M-decreet blijft het wel voor beroering zorgen bij leerkrachten, bij ouders en ook op het politieke niveau. Wat vooral aan bod komt, is het feit dat er te weinig ondersteuning bij komt in het gewoon onderwijs. De roep is dan ook groot om daar iets aan te doen en minister Crevits lijkt dit begrepen te hebben. Enerzijds komt ze binnenkort met een nieuw model voor ondersteuning dat vanaf september 2017 de huidige GON-regeling moet vervangen, anderzijds wil ze in het voorjaar een congres organiseren over inclusief onderwijs en het M-decreet.

Wat moet er nu gebeuren met het buitengewoon onderwijs?

Is het buitengewoon onderwijs dan niet ok? Nee dus, toch niet wanneer we inclusie voorop stellen. Wanneer inclusie de regel moet worden en apart onderwijs de uitzondering, dan moet er heel wat veranderen aan hoe we onderwijs voorzien voor leerlingen met een handicap. Maar dat wil niet zeggen dat we het buitengewoon onderwijs van vandaag op morgen moeten afschaffen. Kinderen met een handicap of leerstoornis hebben wel degelijk nood aan een specifieke benadering en ondersteuning. Een specifieke benadering staat los van de plaats waar dit geboden wordt. Punt is dat dit ook mogelijk is in het gewoon onderwijs. Het huidig ‘gewoon onderwijs’ voldoet echter nog niet aan de verwachtingen van kwalitatief inclusief onderwijs. Inclusief onderwijs is niet hetzelfde als ‘gewoon’ gewoon onderwijs. Een goede voorstelling van zaken is misschien wel dat zowel gewoon als buitengewoon onderwijs dienen op te gaan in een nieuwe onderwijsvorm: ‘inclusief onderwijs’. Daar is in de eerste plaats voldoende ondersteuning in het gewoon onderwijs voor nodig. En daar knelt nu dus het schoentje nog...