Standpuntnota inschrijvingsrecht inclusief onderwijs

Om dit beleidsmatig te vertalen zette GRIP samen met Ouders voor Inclusie (OVI) een campagne rond inschrijvingsrecht op in het najaar van 2010. Dit alles resulteerde in een standpuntnota, waarvan u de voornaamste conclusies hier kan nalezen.

Het onderzoek

In samenwerking met Ouders voor Inclusie (OVI) onderzocht Marlies Dupont 88 contacten met scholen, met het oog op inschrijving van een leerling met een beperking. Hierbij kwamen we tot de conclusie dat, ondanks het ruime wettelijke kader, ouders nog tal van problemen ondervinden wanneer ze hun zoon/dochter met een beperking willen inschrijven in een reguliere school.

Lees meer over het Onderzoek over barrières bij de zoektocht naar een geschikte school.

De campagne

Tijdens een uitgebreide lobbycampagne presenteerde GRIP het onderzoek aan de minister van Onderwijs, Pascale Smet, de politieke partijen, de onderwijskoepels, vakverbonden als belangrijke partners (Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding, Kinderrechtencommissariaat, Minderhedenforum, Vlaamse Scholierenkoepel...). Tijdens de onderhoudsmomenten stonden drie vragen centraal:

• Zijn de gegevens u bekend?
• Waar liggen volgens u de oorzaken van deze problematiek?
• Moet hier volgens u iets aan gedaan worden? En indien ja: Wat dient hier aan gedaan te worden?

Uit de gesprekken kwamen als voornaamste conclusies naar voren:

• Het merendeel van de personen waarmee we een gesprek hadden, had een zeker kennis van de problematiek en was zich bewust van het feit dat een inschrijving niet altijd eenvoudig loopt, maar kende geen precieze onderzoeksgegevens noch/of bekend met de ernst. "Ja, de resultaten zijn me wel bekend, want globaal genomen hebben we eigenlijk sinds 'Maatwerk in Samenspraak' geen echte vooruitgang meer geboekt hé." M. Vanderpoorten 
• De oorzaak van de problematiek werd bij verschillende factoren gelegd. De meest aangehaalde factoren waren: 

Opleiding van de leerkrachten (gevoel van tekort aan (basis)competenties)
Angst (bij zowel leerkrachten als school)
Regelgeving omtrent draagkrachtafweging en inschrijvingsrecht is minder bekend bij scholen die niet onder een LOP gebied vallen.
Beperkte draagkracht van de scholen (tekort aan financiële middelen)
Geen duidelijke richtlijnen voor het afwegen van de draagkracht (anderzijds; sommige halen aan dat je met juridisering weinig doeltreffends bereikt)
Nood aan een mentaliteitsverandering
CLB hangt vaak vast aan een school (en durven zelden in te gaan tegen die school)
Soms gebrek aan een open dialoog

• Wanneer we peilden of er iets aan deze problematiek moest gedaan worden, vonden de meeste gesprekspartners wel dat hier dringend iets moest aan veranderen. De manier waarop en middelen waarmee deze verandering bewerkstelligd dient te worden verschilde wel enorm (gaande van meer juridisering tot het volledig vrijlaten van een school om al dan niet een leerling met een beperking in te schrijven). Een greep uit de aangehaalde zaken:

Overheid dient extra financiële maatregelen te voorzien voor ondersteuning
Geen verdere juridisering, maar overgaan naar een systeem van belonen van de scholen die inclusie promoten (i.p.v. bestraffen van scholen die dit niet doen)Betere informatie over GOK decreet en draagkrachtafweging naar scholen toe
Momenteel werken we te gefragmenteerd, hier dient vanaf gestapt te worden.
Duidelijke termijn voorop stellen m.b.t. beslissing tot het al dan niet inschrijven (en de draagkrachtafweging).
Indien reeds eerder weigering (onder tafel) dient de nieuwe school het weigeringsdocument eerst te zien alvorens over te gaan tot een mogelijke inschrijving.

20 januari: Rondetafel met verenigingen

Op 20 januari 2011 nodigden we vervolgens verschillende organisaties uit (van en) voor mensen met een beperking. Onder andere Nema, vzw Marjan, KVG, VFG, PRIO, Inclusie Vlaanderen en Fevlado gingen op onze uitnodiging in. Verschillende andere verenigingen gaven aan hiervoor ook interesse te hebben, maar wegens tijdsgebrek niet aanwezig te kunnen zijn.
Tijdens deze Rondetafel legden we hen de onderzoeksgegevens voor, gekoppeld aan de reeds gevoerde lobbycampagne. Vervolgens dachten we samen na over de toekomst en mogelijke standpunten en aanbevelingen.

Tijdens deze Rodetafel werd duidelijk dat deze problematiek ook voor andere verenigingen heel herkenbaar is en dat er dringend iets moet veranderen zodoende een inschrijving in het gewone onderwijs voor kinderen met een beperking te garanderen.

Standpuntnota GRIP en Ouders voor Inclusie

Op basis van het onderzoek, de lobbyronde en de Rondetafel met de verenigingen, komen GRIP en Ouders voor Inclusie tot de standpuntnota 'Het inschrijvingsrecht in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap'. Hieronder vindt u een samenvatting van de aanbevelingen die we doen m.b.t. de realisering van het inschrijvingsrecht voor leerlingen met een handicap in het gewoon onderwijs. Deze standpuntnota wordt de komende dagen opnieuw voorgelegd aan zowel de verenigingen, die deze mee kunnen onderschrijven, als aan de politici en de Minister van Onderwijs, Smet.

Samenvatting van de aanbevelingen

• Vlaanderen dient in overeenstemming met de ratificatie van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, werk te maken van een steviger inschrijvingsrecht voor leerlingen met een handicap in het gewoon onderwijs.
• Dit kan door het doorvoeren van wijzigingen in het GOK decreet, die de rechtspositie van ouders en leerlingen versterken.
• In overeenstemming met het VN-Verdrag is redelijke aanpassing de enige toetssteen bij betwisting van de haalbaarheid van een inschrijving inclusief onderwijs.
• Er moet ingezet worden op een decretale verankering van een nieuw kader voor leerzorg waarbinnen er volop ruimte is voor inclusief onderwijs. Het is echter niet aangewezen om de aanpassingen met betrekking tot het inschrijvingsrecht uit te stellen tot de goedkeuring van het decreet leerzorg.
• Inclusief onderwijs en het inschrijvingsrecht voor leerlingen met een handicap veronderstellen een hogere inzet van middelen ter ondersteuning in het gewoon onderwijs. Ook daartoe kunnen stappen ondernomen worden voor de goedkeuring van een decreet leerzorg.

Meer informatie:

Lees de volledige standpuntnota in pdf-versie.