10 jaar pleidooi voor inclusief onderwijs

Onderwijs ligt aan de basis van inclusie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat GRIP vanaf de beginjaren een actief pleidooi houdt voor meer en beter inclusief onderwijs. We overlopen 10 jaar pleidooi voor inclusief onderwijs vanuit GRIP.
In de loop van 2002 waren er reeds verkennende contacten met het kabinet onderwijs, Ouders voor Inclusie en Inclusie Vlaanderen (toen nog de VVHVG) rond dit thema. En in het najaar werd de werkgroep Inclusief Onderwijs opgestart. De meerderheid van de leden van de werkgroep waren ouders van kinderen met een handicap. Er was ook een sterke betrokkenheid van gebruikersverenigingen die samen met GRIP het thema inclusief onderwijs wilden opnemen. In deze werkgroep vond het denk -en discussiewerk plaats dat resulteerde in beleidsvoorstel 'De dringende realisatie van inclusief onderwijs'. Op 4 april 2003 startte het lobbywerk hierrond met een eerste debatlunch met politici. Het beleidsvoorstel werd in de loop van 2003 door een 35-tal gebruikersorganisaties ondertekend. In 2004 vervoegden 8 middenveldactoren deze groep. Deze nota vormde ook het uitgangspunt, aan gebruikerszijde, voor de bijdrage aan Symposium Inclusief Onderwijs op 14 januari 2004 en de werkgroep 'Maatwerk in samenspraak' die daarop volgde.
Ondertussen werd het beleidsgerichte werk rond inclusief onderwijs in 2003 versterkt door de sensibilisatiecampage 'onderwijs met een handicap'. De campagne werd gedragen door drie cartoons. In de eerste fase van de campagne werden mensen aan de hand van advertenties, affiches en responskaarten warm gemaakt voor dit idee. De responskaarten werden terug gestuurd naar de toenmalige minister van onderwijs, Marleen Vanderpoorten, die er tegen eind 2003 671 ontving.


De tweede fase bestond uit twee acties die aangaven dat inclusief onderwijs bestaat, maar ook het gebrek aan ondersteuning aanklaagden. Op 1 september overhandigden inclusieleerlingen een pluim aan hun 'inclusieve' school, als erkenning voor de inzet. Op diezelfde 1 september werd in het hartje van Brussel de cartoon met de kraan levensecht uitgebeeld, in aanwezigheid van minister Vanderpoorten.


Op 14 januari 2004, twee dagen voor het grote Symposium Inclusief Onderwijs, was er de actie 'genoeg rondjes gedraaid'. Het pleidooi van GRIP voor meer inclusief onderwijs werd opgenomen door het avondjournaal van TV1 en een interview op Radio 1 in 'Voor de dag'.
In de aanloop naar de verkiezingen werd het thema inclusief onderwijs meegenomen in de gesprekken met politici. Op 3 november 2004 werd dan ook rond de tafel gezeten met de pas verkozen Vlaamse minister van Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke. Met een werkbezoek op 27 mei 2005 konden we de minister ook in contact brengen met de praktijk. Deze contacten waren veel belovend. De minster stelde in zijn beleidsnota immers: 'kinderen met specifieke onderwijsbehoeften kunnen terecht in een gewone school' en lanceerde het voorstel leerzorgkader. GRIP volgde de ontwikkeling van dit leerzorgkader nauwgezet op en drong ook bij minister Vandenbroucke aan om de leerlingen met een handicap en hun ouders meer te betrekken in de voorbereidingen van deze belangrijk hervorming. Ondertussen weten we dat onze verwachtingen rond het leerzorgkader te hoog gespannen waren...
In de loop van 2006 werden de werkzaamheden van de werkgroep inclusief onderwijs overgedragen naar het platform recht op inclusief onderwijs (PRIO). GRIP besloot om inclusief onderwijs niet meer in de volledige breedte op te volgen, maar vooral te focussen op het aspect van 'recht op inclusief onderwijs'.
In 2006 sloot GRIP met de KHLeuven en het HIVA een overeenkomst voor een onderzoek naar de financiering van het onderwijs aan leerlingen met een specifieke ondersteuningsnood. In september 2008 werden de conclusies bekend gemaakt. Uit het onderzoek komt ondermeer naar voor dat, in vergelijking met wat de overheid investeert in het buitengewoon onderwijs, er zeker nog marge is om meer te investeren in het inclusief onderwijs.
Deze bevindingen vormden een bijkomend argument om werk te maken van het decreet leerzorg en aldus een sterke impuls te geven aan het inclusief onderwijs in Vlaanderen. Met grote ontgoocheling moesten we voorjaar 2009 echter vaststellen dat men op geen draagvlak kon rekenen binnen onderwijs om dit uit te voeren.
GRIP nam zijn pleidooi voor inclusief onderwijs terug op bij de oproep naar de politiek om met de nieuwe Vlaamse regering (2009-2014) een inclusief beleid te voeren. Zo gingen we in het najaar 2009 ook op bezoek bij Pascal Smet, niet alleen minister van Onderwijs, maar ook minister van Gelijke Kansen (ook voor personen met een handicap).
Ondertussen heeft België het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap geratificeerd. Het pleidooi voor inclusief onderwijs wordt door dit verdrag krachtig versterkt, want in artikel 24 wordt het recht op inclusief onderwijs expliciet vermeld.
Dat er in Vlaanderen nog een hele weg af te leggen is om dit 'recht op inclusief onderwijs' hard te maken door een inschrijvingsrecht, proberen we aan te tonen met een actuele lobbycampagne i.s.m. Ouders voor Inclusie. In april verschijnt de nieuwe standpuntnota 'Het inschrijvingsrecht in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap'.
Wie over de moeizame realisatie van inclusief onderwijs verder wil uitwisselen is van harte welkom op de Open-GRIP dag van 14 mei. In de namiddag is er de workshop: 'Inclusief onderwijs, komt het er nog van ?', waarbij Inge Ranschaert, gewezen voorzitster van de werkgroep inclusief onderwijs van GRIP, ingaat op de vraag hoe het valt te begrijpen dat inclusief onderwijs in Vlaanderen niet echt doorbreekt ?
Gerelateerde artikels









