Getuigenis Jan: “Cohousing is samen leven als goede buren”

Ik ben Jan en leef in cohousing Eikenberg in Brugge. Ik woon er zelfstandig in een appartement met alles erop en eraan: woonkamer, keuken, badkamer, slaapkamer.

In de cohousing heeft iedereen zijn of haar eigen appartement, ze noemen dat unit. Maar daarnaast zijn er ook gemeenschappelijke ruimtes die iedereen mag gebruiken. We hebben bijvoorbeeld een gemeenschappelijke grote tuin, een wasplaats en een kelder. Er is ook het ‘paviljoen’: dat is een extra gebouw met gemeenschappelijke ruimtes. Er is de grote zaal met keuken, waar we gemeenschappelijk kunnen eten. Er is ook een vergaderzaaltje, een hobbyzaal en een logeerkamer, en zelfs een bad. We hebben niet altijd veel plaats in ons appartement voor bad en wasmachine, maar er is een wasruimte waar iedereen van gebruik kan maken. Je kan dan bijvoorbeeld een uur reserveren om een bad te nemen.  

Vanuit een ander project nemen we soms overschotten mee om hier mee te koken voor een gemeenschappelijke maaltijd. We doen regelmatig dingen samen. We werken soms samen in de grote tuin, en dan eten we allemaal samen. We hebben ook al twee keer een dag vol activiteiten georganiseerd. Voor elk wat wils: een kwis, wandelen, zelfs een disco op het einde.

Het is een warme gemeenschap. We proberen te leven in “goed nabuurschap”. Dat vind ik een mooie omschrijving voor cohousing: proberen te leven in goed nabuurschap. Je hebt wel je eigen privé-ruimtes, maar je woont dichtbij elkaar en je kent elkaar. Daardoor kan je elkaar ook spontaan helpen.

Voor hulp in het huishouden kan ik niet vragen aan iemand van de buren om elke week te komen. Dat is niet de bedoeling. Ik heb wel 4 uur per week hulp van familiezorg. Zij komen poetsen, wassen en strijken. Ik heb ook begeleiding van een andere dienst voor administratie en andere zaken die ik moet regelen. Met die hulp kan ik zelfstandig wonen.

De opstarters van de cohousing wilden van in het begin een aantal units voorbehouden voor personen met een handicap, en ze wilden ook duurzaam werken. Dat heeft ook een groot voordeel naar betaalbaarheid toe. Want we gebruiken zoveel mogelijk regenwater, en we hebben Bijna EnergieNeutrale (BEN) woningen, en zonnepanelen. Daardoor hebben we een heel lage energiekost. Dat is heel belangrijk voor de betaalbaarheid.

Ik huur het appartement via een sociaal verhuurkantoor. Het is iemand anders die de unit gekocht heeft met het idee om te verhuren. De eigenaar van het appartement laat het aan het sociaal verhuurkantoor over om de verhuur te regelen. De eigenaars hebben wel inspraak wie er in komt. Ik ben rechtstreeks op het project toegestapt en heb gezegd dat ik interesse had. Dit was mogelijk door een proefproject. Ik betaal een vaste huurprijs, met een huursubsidie. Voor mij is het betaalbaar, ik heb daarmee best geluk gehad. Veel mensen in Vlaanderen hebben echt moeite om een betaalbare woonst te vinden.

Mijn appartement beantwoordt helemaal aan wat ik nodig heb. Het ligt op de tweede verdieping, maar ik heb geen probleem om de trap te nemen. Er waren geen aanpassingen nodig voor mij in mijn appartement. Ik gebruik wel een grote driewieler en daar is bij de gemeenschappelijke fietsenstalling een speciale plaats voor voorzien. Er is een speciale beugel gehangen, een vaste plaats voor mijn driewieler. Dat is geen grote kost of moeite geweest maar in feite is het wel een aanpassing.  

Voor de gemeenschappelijke ruimtes is er rekening gehouden met de adviezen van Inter. De benedenverdieping van het paviljoen is gebouwd volgens universeel ontwerp. Inter heeft er advies voor gegeven. Daar kunnen we bijvoorbeeld altijd mensen ontvangen die een rolstoel gebruiken.

In de cohousing wonen nog drie andere mensen met een handicap. Ze wonen alledrie in een aparte unit. In totaal zijn er 18 units waarin ongeveer veertig mensen wonen. Er zijn verschillende leeftijden, volwassen en kinderen. Alle bewoners en eigenaars zijn lid van een vzw. De groep beslist samen over wat er gebeurt met de gemeenschappelijke delen.

Er wordt voor gezorgd dat iedereen kan participeren in de discussies. Het is niet de bedoeling dat de luidste roepers het naar zich toetrekken. We hebben een systeem met handgebaren. Die vullen de discussie aan. Ze helpen om consensus te zoeken: we willen beslissingen nemen waar iedereen mee akkoord is. Als er een beslissing voorgesteld wordt, dan wordt het geformuleerd met ‘ben je akkoord’ of ‘ben je niet akkoord’. Er zijn handgebaren om aan te geven of je akkoord bent of niet akkoord. Als je een bezwaar hebt dan kan wordt er op ingepikt. Dan gaat het gesprek daarover verder. De discussie stopt pas als iedereen het gebaar doet: ‘dit is een goede beslissing’. 

Ik woon hier in september vijf jaar. Ik zie mezelf hier nog lang wonen, want ik woon hier graag. Wat fijn is, is dat je mekaar wel goed kent. Bij gewone buren in een straat weet je soms niet wat er gebeurd is. Zo bijvoorbeeld was er eens een van de buren gevallen. Iedereen wist de dag zelf wat er gaande was, zonder dat er werd geroddeld. Zoiets is geen geheim. Het maakt dat je elkaar beter kan helpen. Ik denk dat ons project anderen kan inspireren!