De federale regering hervormt de inschakelingsuitkering

Beslissing van de federale regering

De federale regering neemt besparingsmaatregelen binnen het sociaalzekerheidsstelsel die rechtstreeks ingrijpen in het leven van werkzoekenden, langdurig zieken, oudere werkzoekenden en personen die geen voltijdse loopbaan kunnen volhouden. Ook jongeren die al langere tijd werkzoekend zijn, worden door deze beslissingen getroffen.

De inschakelingsuitkering wordt vanaf 1 januari 2026 beperkt tot 1 jaar. De beroepsinschakelingstijd wordt vanaf 1 maart 2026 beperkt tot minstens 6 maanden. 

Binnen die groep bevinden zich heel wat jongeren met een (onzichtbare) beperking, conditie of chronische aandoening. Vanaf januari 2026 zullen duizenden jongeren hun inschakelingsuitkering verliezen. Voor velen onder hen is dit de enige, tijdelijke financiële steun die hen overeind houdt terwijl ze nog zoeken naar een duurzame job. Bij GRIP willen we aandacht hebben voor jongeren in een kwetsbare situatie.

De boodschap komt aan...

De boodschap komt aan bij jongeren met (nog niet erkend) autisme, ADHD, langdurige pijnklachten, een psychische kwetsbaarheid of andere beperkingen die niet meteen zichtbaar zijn. Bij deze jongeren komt de erkenning, of het vermoeden van een handicap, soms erg laat, of in sommige gevallen helemaal niet. Daardoor krijgen ze moeilijker toegang tot een mogelijke beoordeling van verminderd verdienvermogen en tot een officiële erkenning van hun handicapsituatie. Zonder die erkenning kunnen zij geen rechten openen op een inkomensvervangende tegemoetkoming of integratietegemoetkoming.

Tegelijk botsen zij bij sollicitaties en werkpogingen op misverstanden, hoge prestatiedruk of werkomstandigheden die voor hen moeilijk tot zelfs helemaal niet haalbaar zijn. Hierdoor vallen sommige jongeren tussen de mazen van het net: ze worden niet voldoende erkend om aanspraak te maken op handicapspecifieke ondersteuning, terwijl hun onzichtbare of niet-erkende beperking wél een reële impact heeft op hun mogelijkheden.

Binnen begeleidingstrajecten krijgen zij soms het label “ontoeleidbaar”, wat hun recht op passende ondersteuning verder onder druk zet en hun gelijke toegang tot werk belemmert. Dat staat haaks op het recht op redelijke aanpassingen én op het principe van een inclusieve arbeidsomgeving.

Als hun inschakelingsuitkering zal omvormen in nieuwe regeling en uiteindelijk sneller wegvalt, zullen deze jongeren een verminderde kwaliteit van bestaan ondervinden.

Waarom dit belangrijk is

Onzichtbare beperkingen worden vaak niet meteen herkend. Daardoor worstelen jongeren op de achtergrond, terwijl hun omgeving, professionals en dienstverleners niet altijd begrijpen welke drempels zij ervaren. De overgang of transitie naar werk is voor NEET-jongeren* dan ook een stuk zwaarder. Zonder aangepaste begeleiding, zonder officiële erkenning vergroot het risico op langdurige werkloosheid of een instabiel arbeidsverloop aanzienlijk. In die context kan een inschakelingsuitkering het verschil maken tussen vooruitzicht en overleven. Beleidswijzigingen zoals deze dreigen deze jongeren schuld toe te schrijven en verder aan de kant te schuiven.

* Not in education, employment or training; jongeren die niet in opleiding zijn, niet aan het werk zijn en geen beroepsgerichte training volgen.

Jouw ervaring telt

GRIP wil graag nog beter begrijpen wat deze veranderingen betekenen voor jongeren met een onzichtbare beperking. Ben jij zo’n jongere? Of ken je iemand die participatieproblemen ondervindt omwille van een (vermoeden van) handicap? Laat het ons weten. We kunnen jouw ervaring dan verder bekijken en mogelijks bundelen met die van anderen, zodat we dit kunnen meenemen in onze gesprekken met beleidsmakers. Neem contact op via info@gripvzw.be.

Een dankwoord

In ons webartikel willen we graag een dankwoord richten aan de journalist Tine Reynaers voor een heldere en betrokken reportage bij De Standaard over de situatie van de jonge mensen wiens inschakelingsuitkering wegvalt. Een uiting van onze waardering: Reynaers, T. (2025, 20 november). Ook 13.000 jongeren verliezen uitkering: “Zonder weet ik niet hoe ik verder moet”. De Standaard.