Stop met het uitbreiden van het buitengewoon

Onderwijs

Reportage Pano

Op woensdag 5 oktober konden we kijken naar de reportage van Pano 'Het inclusieve onderwijs'. In de reportage komen er inspirerende inclusieve voorbeelden, het buitengewoon onderwijs, inclusieve trajecten die het niet gehaald hebben, een campus die wil groeien naar 1 inclusieve school en hoe het in Portugal aan toegaat aan bod.

Zo was te zien dat in Portugal inclusief onderwijs de norm is en dat ze het raar vinden dat kinderen met een handicap in Vlaanderen in aparte scholen zitten. Portugal timmert al 30 jaar aan de weg naar 1 inclusief onderwijssysteem. Men is dus niet voor een bruuske verandering gegaan maar voor graduele aanpassingen. Hoe komt het dat er in Portugal een evolutie merkbaar is en in Vlaanderen niet? De huidige minister van onderwijs João Costa uit Portugal is een voorvechter van inclusie. Onze huidige minister van onderwijs Ben Weyts is dat niet.

Wat vindt onze minister van onderwijs over de reportage van Pano?

De VRT heeft minister Ben Weyts gevraagd te reageren op de reportage: "Niet elk kind met elke beperking kan terecht in elke school. Ja, zij hebben recht op kwaliteitsvol onderwijs, maar dat geldt ook voor de andere kinderen én het moet haalbaar zijn voor de leerkracht." De minister legt dus het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (VRPH) naast zich neer. Hij was nochtans parlementslid in 2009 als België het VN-Verdrag ratificeerde en hij of zijn partij hadden geen bezwaar.

Dit roept de vraag op of inclusief onderwijs in Vlaanderen echt een recht is of na jarenlang nog steeds een gunst of toevalstreffer blijft.

Het is de politiek die het verschil kan maken. Leerlingen, ouders en scholen botsen momenteel op drempels die door de politiek kunnen aangepakt worden. GRIP roept dan ook het beleid op om zoals Portugal resoluut te kiezen voor inclusief onderwijs en een plan van aanpak op te stellen die het huidige onderwijssysteem stapsgewijs doet evolueren naar 1 onderwijssysteem.

Stijging aantal kleuters buitengewoon onderwijs

Grafiek aantal kleuters in het buitengewoon onderwijs 2017 en 2022

Het aantal kleuters buitengewoon onderwijs is de laatste 5 jaar flink gestegen en dit moet stoppen. In een artikel van VRT NWS worden een aantal redenen naar voren geschoven.

Wat je in het artikel niet kan te lezen, is dat deze stijging de verantwoordelijkheid is van de overheid. De veranderingen binnen het onderwijslandschap zijn onvoldoende om leerlingen met een handicap les te laten volgen in het inclusief onderwijs.

België heeft in Europa het grootste aantal gesegregeerde leerlingen

België was in 2018 in Europa het land met het grootste aantal gesegregeerde leerlingen (recenste cijfers). Dit cijfer is blijven stijgen, het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs blijft toenemen.

Nog steeds vragen sommige beleidsmakers in Vlaanderen zich af of inclusief onderwijs wel de beste optie is voor leerlingen met een handicap. Worden ze niet beter apart gezet om zo 'betere ondersteuning' te krijgen? De onderwijsinspectie heeft in 2020 aangegeven dat ze zich zorgen maken over de kwaliteit van het buitengewoon onderwijs. Maar zijn aparte settings nog van deze tijd? Diversiteit in onze maatschappij wordt meer en meer als normaal en als een must beschouwd. Horen personen met een handicap daar niet bij? Er was een tijd dat jongens en meisjes naar aparte scholen gingen. Gelukkig is die tijd al lang voorbij. Dus waarom houdt men halstarrig vast aan segregatie van mensen met een handicap?

Leerlingen met een handicap blijven dus in Vlaanderen in de kou staan. Inclusief onderwijs staat niet op de agenda. Vlaanderen heeft geen enkele ambitie op vlak van inclusief onderwijs. GRIP roept het beleid op om hier verandering in te brengen.

Daarom schuift het VN inclusief onderwijs naar voren

Hier staat mogelijk content uit een social media netwerk dat cookies kan gebruiken. U heeft hiervoor nog geen toestemming gegeven.

De optie inclusief onderwijs is geen vrijblijvende optie

GRIP wijst erop dat de optie inclusief onderwijs niet zomaar een vrijblijvende optie is. Ons land heeft zich ertoe verbonden om te evolueren naar één inclusief onderwijssysteem als onderdeel van het mensenrechtenkader van de VN. We stellen evenwel heel weinig ambitie en ijver vast bij de Vlaamse beleidsmakers om dit mensenrecht te realiseren. Art. 24 van het VRPH wordt genegeerd. GRIP vraagt dan ook aan de beleidsmakers om dit VRPH verder te implementeren via wetgeving.

Er zijn heel wat inspirerende voorbeelden van inclusief onderwijs in Vlaanderen

In heel wat scholen in Vlaanderen werd de laatste jaren duidelijk dat inclusie van leerlingen met een handicap wel echt goed kan lopen. Vanuit de praktijk wordt tegengesproken dat leerlingen met een handicap nood hebben aan een plaats in het buitengewoon onderwijs. GRIP vindt dat inclusief onderwijs niet zozeer moeilijk loopt omdat de uitgangspunten verkeerd zouden zijn, maar wel omdat er ondermaats op wordt ingezet door de overheid.

Er is nood aan een plan van aanpak

Er is dus nood aan een strak plan om inclusief onderwijs op een kwalitatieve manier waar te maken. Het Vlaamse onderwijsbeleid draait al meer dan 20 jaar rondjes. We roepen politieke partijen en beleidsmakers op om eindelijk de rechten van personen met een handicap ernstig te nemen en een stevig plan op te maken om inclusief onderwijs uit te werken.