"Meer toegankelijke woningen? Er zijn duidelijke wettelijke regels nodig"

NOOZO is de Vlaamse Adviesraad Handicap die adviezen geeft aan de Vlaamse Regering over allerhande thema's. Via NOOZO kunnen personen met een handicap hun stem laten horen.

Hier kan je meer informatie lezen over NOOZO: Wat is Noozo | Noozo

NOOZO nam het initiatief om samen met de Vlaamse Ouderenraad een advies te schrijven over hoe de regering kan zorgen voor meer toegankelijke woningen. Dat is hard nodig, want de meeste woningen zijn niet of weinig aangepast aan de behoeften van personen met een handicap. NOOZO merkte dat de stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid het verschil niet zou maken. Daarom schreven ze samen met de Vlaamse Ouderenraad welke stappen de Vlaamse Regering zou moeten zetten om meer toegankelijke woningen te krijgen in Vlaanderen. Lees het briefadvies hier

Reinhart Niesten, woordvoerder voor NOOZO, neemt ons mee in de thematiek. 

“Stedenbouwkundige verordening” klinkt ingewikkeld. Wat is dit en waar gaat het over? 

Reinhart Niesten: De stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid regelt de toegankelijkheid van publiek toegankelijke gebouwen zoals ziekenhuizen, sportcentra en horeca. Het gaat ook over de gemeenschappelijke delen van meergezinswoningen, zoals appartementen. Het gaat bijvoorbeeld om de toegang, de inkomhal, of er een lift moet zijn, ... In die verordening staan dus een reeks wettelijke afspraken om rekening mee te houden bij de bouw of renovatie van een gebouw. 

Sinds wanneer bestaat ze en waarom wordt ze nu aangepast? 

Reinhart Niesten: De stedenbouwkundige verordening bestaat sinds 2009. De Vlaamse overheid wou minimale toegankelijkheidseisen voor publieke gebouwen vastleggen. Na 8 jaar toepassing van de stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid was het tijd voor een evaluatie. Inter voerde deze uit en toonde zo aan dat er geen enkel gebouw in orde was. Het was dus duidelijk dat de regelgeving zijn doel miste en dat een update nodig was. 

Wat vindt NOOZO hiervan? Zal de toegankelijkheid verbeteren? 

ReInhart Niesten: NOOZO vindt het goed dat de stedenbouwkundige verordening nu een update krijgt. We zijn tevreden dat er strengere toegankelijkheidsregels zijn voor kleinere ruimten. We zijn ook tevreden dat er toegankelijkheidsverslaggevers worden aangeduid die als experten zullen toezien op de toegankelijkheid. We benadrukken wel dat de plannen te gericht zijn op rolstoelgebruikers. Ook andere groepen van personen met een handicap (zoals blinde en slechtziende personen) hebben toegankelijkheidsnoden.

Jullie schreven een brief als reactie, samen met de Vlaamse Ouderenraad. Waarom deden jullie dit? 

Reinhart Niesten: De overheid maakt nog steeds geen plannen om te werken aan een aanbod toegankelijke woningen. We vragen daarom verplichte bouwnormen. Het zou bijvoorbeeld aangegrepen kunnen worden om strengere regels voor de toegankelijkheid en aanpasbaarheid van nieuwbouwwoningen en meergezinswoningen te voorzien.  

Wat staat er in de brief? 

Reinhart Niesten: Volgens ons biedt de update van de stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid een kans om de toegankelijkheid van woningen te verbeteren. Het is terecht dat ze de aandacht voor toegankelijkheid verstrengen tijdens de ontwerpfase van het gebouw en de controle achteraf. NOOZO en de Vlaamse Ouderenraad vragen de Vlaamse Regering om die kans te benutten. Op die manier kan er een ambitieuzer en op maat gemaakt woonbeleid worden gevoerd voor personen met een beperking en ouderen met ondersteuningsbehoeften. 

Welke voorstellen doen jullie? 

Reinhart Niesten: We stellen voor om de regels over toegankelijkheid van de gemeenschappelijke delen bij meergezinswoningen te vereenvoudigen en veralgemenen. Zorg bij gebouwen met meerdere verdiepingen voor een lift die toegang geeft tot de woongelegenheden. Bij renovatieprojecten waar een rolstoeltoegankelijke lift echt geen haalbare kaart blijkt, kunnen experten afwegen of het niet anders kan en eventueel een uitzondering toestaan.  

We stellen ook voor om bij de nieuwbouw of grondige renovatie van flatgebouwen een minimumpercentage aangepaste of aanpasbare woningen vast te leggen. De focus ligt op appartementsgebouwen, maar we weten dat er ook toegankelijke woningen voor gezinnen nodig zijn. Daar moet ook aandacht voor zijn. 

Ten slotte stellen we voor om bij nieuwbouwprojecten vereisten vast te leggen zodat bezoekbare woningen de norm worden in Vlaanderen. Dit zijn woningen waar je met een rolstoel tot in de living kan rijden en het toilet kan gebruiken.  

Wat kunnen we nu verwachten van de regering? Gaat ze jullie adviezen bespreken en krijgen jullie daarover een antwoord? Gaan ze de adviezen ter harte nemen? 

Reinhart Niesten: Het is een belangrijke vraag. Het raakt aan veel kwesties rond zelfstandig wonen. Het is ook een vraag die heel duidelijk in het VN Verdrag staat. Het belang van toegankelijke woningen is er voor een breed publiek: mensen met een handicap, mensen die ouder worden, ... Het is een belangrijke hefboom om inclusief te kunnen wonen. Wij gaan hierover opnieuw met hen in gesprek wanneer het eerste ontwerp van de stedenbouwkundige verordening er ligt.  

We zijn het laatste jaar van deze regeerperiode ingegaan. Wat betekent zo’n briefadvies voor de volgende regering? 

Reinhart Niesten: Het hangt er vanaf wat in de stedenbouwkundige verordening staat. De Vlaamse Regering legde in het een woonbeleidsplan doelstellingen vast voor een duurzame woningmarkt. “In 2050 kan iedereen in Vlaanderen woonzeker en betaalbaar wonen in een aangepaste en kwaliteitsvolle woning en woonomgeving. De woningmarkt is inclusief. Er is gelijke toegang en een voldoende en flexibel aanbod.” Als we in 2050 inclusief en toegankelijk willen wonen, dan moeten de normen daar vandaag op worden afgestemd.