"Federale onderhandelaars, maak komaf met de prijs van de liefde!"

Heel wat reacties op anonieme getuigenis

Op een artikel van 22/10 op onze website kregen we heel wat reacties van mensen. Ze vinden dat het niet kan:

• dat mensen hun inkomen verliezen door te gaan samenwonen.
• dat mensen daardoor in armoede belanden.
• dat ze financieel afhankelijk worden van de persoon met wie ze samenwonen.
• dat mensen met een uitkering ervan worden weerhouden om te wonen met wie ze willen.

Dit alles is in strijd met het VN-Verdrag Handicap.

Bovendien wordt door deze verouderde wetgeving ook de werkende partner / huisgenoot getroffen, aangezien die alle kosten op zich moet nemen. 

Lees het artikel met anonieme getuigenis: “Door te gaan samenwonen beland je in armoede en afhankelijkheid”

Standpunt van GRIP

De reacties op deze anonieme getuigenis tonen ook dat het over een wijdverspreid probleem gaat. Niet voor niets hebben we hier een aandachtspunt van gemaakt in ons verkiezingsdossier (zeg maar memorandum) dat we in de zomer van 2023 publiceerden in aanloop naar de verkiezingen van 2024.

We hebben het aandachtspunt als volgt verwoord (p. 35-36): 

"De prijs van de liefde ook afschaffen voor de loonsvervangende uitkeringen.

Minister Lalieux schafte de prijs van de liefde helemaal af voor de integratietegemoetkoming. Ook als je samenwoont, kan je nu je integratietegemoetkoming, bedoeld voor kosten door handicap, behouden. Zo kan je zelf instaan voor deze extra kosten en ben je hiervoor niet afhankelijk van je partner. Vele mensen met een handicap blijven echter financieel afhankelijk van de persoon met wie ze samenwonen doordat uitkeringen als de inkomensvervangende tegemoetkoming of de invaliditeitsuitkering sterk verminderd wordt omdat ze samenwonen (Signalen van onderbescherming: prijs van de liefde - Grip (gripvzw.be)). Deze afhankelijke positie is niet meer van deze tijd en remt volwaardige participatie af. Je tegemoetkoming zou onafhankelijk moeten zijn van je woonsituatie, zodat je niet afhankelijk wordt van de persoon met wie je samenwoont en voldoende inkomen hebt om menswaardig van te leven en volwaardig te participeren. De prijs van de liefde houdt ongelijke kansen op relatie en gezinsvorming met behoud van persoonlijke autonomie in stand. En dat kan niet. Dit is een lacune in ons systeem van sociale bescherming die ook door armoedeorganisaties al lang wordt aangekaart. De prijs van de liefde is ook een probleem voor wie van een ander soort uitkering leeft. GRIP verwacht dat de volgende federale regering deze sociale onderbescherming ongedaan maakt. Het is voor onze hele samenleving beter dat mensen een gezin kunnen stichten en financiële draagkracht kunnen opbouwen."

Andere aandachtspunten voor een betere wetgeving rond tegemoetkomingen

Er moet uiteraard nog heel wat meer gebeuren dan het afschaffen van de prijs van de liefde om personen met een handicap toegang te geven tot een menswaardig inkomen, een goede levenstandaard, een leven in autonomie en vrijheid. In het verkiezingsdossier zijn voor het beleid rond tegemoetkomingen volgende aanvullende aandachtspunten uitgewerkt: 

• Voldoende hoge uitkeringen realiseren voor alle burgers, ook personen met een handicap.
• De toegang tot uitkeringen (integratietegemoetkoming) die bedoeld zijn voor compensatie van handicapkosten, vrijwaren
• Speciale aandacht voor onderbeschermd statuut onregelmatige werknemers
• Combinatieregeling deeltijds werk en uitkeringen uitwerken
• Zorgen voor heldere informatie over waar mensen recht op hebben

We geven ook cijfergegevens over inkomen die duidelijk maken dat personen met een handicap over het algemeen veel meer kans hebben om in armoede terecht te komen. 

Lees het hoofdstuk over de tegemoetkomingen / inkomen op p.33-37 van het Verkiezingsdossier 

Ons verkiezingsdossier gaat vooral over Vlaamse bevoegdheden. Maar de federale wetgeving over tegemoetkomingen en de inkomenspositie hebben ook gevolgen voor het Vlaamse beleid voor Wonen, Werken, Armoedebestrijding, Welzijn, enzoverder. Het is dus essentieel dat op federaal niveau een goed beleid voor sociale bescherming wordt gevoerd, ook voor de mensenrechten van personen met een handicap in Vlaanderen.

Meer informatie

Binnen GRIP is een werkgroep actief van ervaringsdeskundigen die de standpunten van GRIP rond inkomen voorbereidt. Vorig jaar hebben we gefocust op de vraag:  "Hoe kan armoede bij personen met een handicap bestreden worden?".

Dit mondde uit in deze standpuntnota over armoedebestrijding.

Hiermee bouwden we verder op ons eerdere werk rond inkomen: de standpuntnota over het recht op Menswaardig inkomen