Situatie in PG2 en PG3 van kwaad naar erger

VAPH komt met nieuwe cijfers

Het VAPH publiceerde de halfjaarlijkse cijfers voor 2022. Die geven een stand van zaken van haar werking op 30 juni 2022. Er staat bijvoorbeeld in hoeveel mensen een PVB hebben. Of hoeveel er op de wachtlijst staan, in welke prioriteitengroep en hoe lang ze erop staan.  

Je kan de halfjaarlijkse cijfers van 30 juni 2022 hier bekijken.

GRIP analyseert de evoluties in het gebrek aan recht op ondersteuning

GRIP volgt de uitvoering van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap op. Het recht op ondersteuning zoals verwoord in artikel 19 over het recht op een zelfstandig leven en maatschappelije participatie is een sleutelelement in die mensenrechten. Zonder voldoende ondersteuning en de autonomie hierbij is het heel moeilijk of onmogelijk om zelfstandig te wonen, te werken, op gelijke voet onderwijs te volgen etc.

Vlaanderen blijft in gebreke wat betreft het waarmaken van het recht op odnersteuning. De meest concrete aanwijzing hiervoor is het feit dat duizenden mensen wel een erkenning krijgen voor een persoonsvolgend budget mar vervolgens te horen krigjen dat er geen geld is en dat ze moeten wachten. Hoeveel mensen bevinden zich in die situatie en hoe lang moeten ze wachten? GRIP volgt dit op. De halfjaarlijkse cijfers van het VAPH zijn belangrijk materiaal hiervoor. 

Eerdere vaststellingen

Ruim een half jaar voordat we dit artikel schreven, publiceerden we onze laatste analyse over de cijfers van de wachtlijsten. Je kan dit hier bekijken. We vergeleken de cijfers van 2018, 2019, 2020, 2021, telkens de cijfers van 30 juni van dat jaar. 

De belangrijkste vaststellingen waren: 

• Er is een stijging van het aantal wachtenden in prioriteitengroep 1. 
• Er is een lichte daling in het aantal wachtenden in prioriteitengroep 3...
• maar er is een stijging in het aantal wachtenden in prioriteitengroep 2.
• Als je prioriteitengroepen 2 en 3 samen neemt is er een stijging.

We gaan ervan uit dat er een aantal mensen verschoven zijn van prioriteitengroep 3 naar prioriteitengrop 2. Het lijkt ons niet zo te zijn dat we moeten juichen dat er wat minder mensen in prioriteitengroep 3 staan. Volgens ons staan ze nog altijd op de wachtlijst maar dan in prioriteitengroep 2.

• Er is een stijging in de wachttijd bij alledrie de prioriteitengroepen, zowel 1 als 2 en 3. 

Nieuwe vaststellingen

AANTAL WACHTENDEN :

Met de nieuwe halfjaarlijkse cijfers voor 2022 erbij doen we twee nieuwe vaststellingen: 

• Het aantal mensen dat wacht in prioriteitengroep 1 is sterk gedaald. 

Dit is eenvoudig te verklaren doordat de minister van Welzijn, gesteund door de Vlaamse Regering, ervoor heeft gekozen om middelen voor de prioriteitengroepen in te zetten op prioriteitengroep 1. 

• Het aantal mensen dat wacht in prioriteitengroep 2 is verder gestegen. 
• Het aantal mensen dat wacht in prioriteitengroep 3 blijft lichtjes dalen. 
• Maar als je PG2 en PG3 samen neemt blijft het aantal wachtenden stijgen.  

Dit is ook eenvoudig te verklaren doordat er voor gekozen werd om geen middelen te besteden aan nieuwe PVB's voor mensen in prioriteitengroep 2 en prioriteitengroep 3 en er ondertussen wel nieuwe vragen voor PVB worden erkend en geregistreerd op de wachtlijst in die groepen. 

De evolutie van het aantal wachtenden in prioriteitengroep 1 van 30 juni 2018 tot 30 juni 2022 ziet er zo uit: 

1050 wachtenden in 2018

1538 vragen in 2019
2014 vragen in 2020
1909 vragen in 2021
500 vragen in 2022

De evolutie van het aantal wachtenden in prioriteitengroep 2 en 3 samen van 30 juni 2018 tot 30 juni 2022 ziet er zo uit: 

(het eerste getal is telkens het aantal wachtenden in PG2, het tweede getal is het aantal wachtenden in PG 3):

950 plus 12.607 = 13.557 wachtenden in 2018

2233 plus 11.812 = 14.045 vragen in 2019
3473 plus 11.213 =  14.686 vragen in 2020
4424 plus 10765 = 15.189 vragen in 2021
5737 plus 10.480 = 16. 217 vragen in 2022

WACHTTIJDEN :

De wachttijden voor prioriteitengroepen 2 en 3 blijven stijgen. 

Evolutie wachttijd in prioriteitengroep 2 : 

• 3 jaar en 10 maanden in juni 2020
• 4 jaar en 9 maanden op 30 juni 2021
• 5 jaar 8 maanden in juni 2022 

Evolutie wachttijd in prioriteitengroep 3 : 

• 18 jaar en 9 maanden in juni 2020
• 19,5 jaar op 30 juni 2021
• 20 jaar 6 maanden in juni 2022

In prioriteitengroep 1 is er een trendbreuk en neemt de wachttijd af. 

Evolutie wachttijd in prioriteitengroep 1: 

• 2 jaar 10 maanden in juni 2020
• 3 jaar 1 maand in juni 2021
• 1 jaar 2 maanden in juni 2022 

Verklaringen

• De regering zet in op het wegwerken van de wachtlijst in prioriteitengroep 1. Dat vertaalt zich in een daling van het aantal wachtenden en van de wachttijd in prioriteitengroep 1.
• De regering zet niet in op het wegwerken van de wachtlijst in prioriteitengroepen 2 en 3. Dat vertaalt zich in een stijging van het aantal wachtenden en van de wachttijd in prioriteitengroepen 2 en 3 

Kanttekening !

De wachttijden in prioriteitengroepen 1 en 2 geven eigenlijk geen juist beeld. Er zijn mensen in prioriteitengroep 1 die al veel langer wachten dan een jaar en 2 maanden! Zij komen van prioriteitengroep 2 of 3 waar ze al een hele tijd aan het wachten waren. Ze vroegen een herziening aan en belandden in prioriteitengroep 1. 

Een gelijkaardige kanttekening is te maken bij de wachttijd van de mensen in prioriteitengroep 2. Daar zijn mensen bij die al pakweg 10 jaar (fictief gekozen aantal jaren) in prioriteitengroep 3 aan het wachten waren. Bij verhuizing naar PG2 werden ze daar geregistreerd met een nieuwe datum. Dit terwijl de uiterste wachttijd in prioriteitengroep 2 officieel, volgens het systeem in de halfjaarlijkse cijfers van het VAPH 'slechts' 5 jaar en 8 maanden bedraagt. Dit systeem geeft dus geen juist beeld. 

GRIP stelt dat de oorspronkelijke registratiedatum steeds moet blijven gelden als registratiedatum op de wachtlijst. Dit geeft een correct beeld van wachttijden. Bovendien is het een erkenning van de tijd dat mensen al op de wachtlijst staan en voorkomt extra stress bij de keuze om al dan niet een herziening en hogere priortieitengroep aan te vragen. 

Lees hier meer over in ons artikel naar aanleiding van de uitzending van Terzake